Bóluefnapassinn

Í dag birtist í Morgunblaðinu alveg ljómandi góð blaðagrein, Hvaða vanda leysa bóluefnapassar?, um hina svokölluðu bóluefnapassa. Greinina má lesa á kofid.is/boluefnapassar og ég vil leyfa mér að kalla hana skyldulestur fyrir alla sem vilja taka þátt í umræðunni um veirur og veiruvarnir (hvort sem menn eru sammála eða ekki). Greinin er rækilega rökstudd með heimildum og gerir því nokkuð sem bloggsíður og fjölmiðlafundir yfirvalda gera ekki: Styðst við vísindarannsóknir.

Annars þarf ekki vísindarannsóknir til að sjá að bóluefnapassar gera ekkert til að temja veiru. Þeir sem hafa slíka passa hafa um leið frelsið til að flakka um, hittast og troðast. Þeir telja sig vera varða fyrir veiru og að þeir smiti þar með ekki, sem er rangt. Allt er þetta tekið fyrir í greininni en nú bý ég í landi sem heldur úti bóluefna- og prófunarpössum og sé þetta með eigin augum. Veiran hlýtur að vera stórhrifin af óprófuðum bólusettum á meðan örlítill minnihluti óbólusettra er prófaður oft á viku og því alveg örugglega ekki með veiru.

Svona getur nú heimurinn verið öfugsnúinn.

Nú er að vona að einhver blaðamaðurinn nenni að lesa annað en fyrirsagnir hjá BBC, setji sig inn í málið og stuðli að opinskárri og upplýstri umræðu í samfélaginu.

Er ég of bjartsýnn?

Vísindamaðurinn

Stundum er erfitt að verjast þeirri tilhugsun að hinir ýmsu aðilar sem eru áberandi í veiruumræðu á Íslandi eyði kvöldum sínum í að finna upp svokölluð vísindi. Þegar næsti blaðamaður rekur hljóðnema framan í þetta fólk þá ber það á borð heimatilbúin svokölluð vísindi sín og fær engin andsvör. Engin.

Nýlegt dæmi eru ummæli hjúkrunarfræðings um að smit séu ígildi sprautu. Menn þurfa svo bara að telja upp að þrír: Smit-sprauta-sprauta, sprauta-sprauta-sprauta, sprauta-smit-sprauta og jafnvel sprauta-sprauta-smit. Bull, auðvitað.

Enn nýrra dæmi eru ummæli sóttvarnalæknis um að ógnarlangir og óþægilegir pinnar séu eina góða leiðin til að taka veirusýni. Miklar rannsóknir hafa verið gerðar á þessu og þar borin saman þessi nefkokssýni (langur pinni í nefið og nánast niður í háls), nefsýni (styttri pinni í nefið), koksýni og munnvatnssýni. Niðurstaðan er gjarnan sú að það er vel hægt að taka sýni án þess að troða pinna djúpt inn í hausinn með tilheyrandi óþægindum og hættu á blóðnösum og þaðan af verra. 

Sem dæmi um rannsókn:

In conclusion, our results suggest that saliva can potentially serve as an alternative to nasopharyngeal swabs as a specimen for SARS-CoV-2 rRT-PCR. As saliva can be collected by patients themselves, it may be an effective way to overcome the shortage of personal protective equipment and specimen sampling tools.

Annað dæmi:

Saliva might be an alternative specimen for the diagnosis of COVID-19. The collection is non-invasive, and non-aerosol generating. This method could facilitate the diagnosis of the disease, given the simplicity of specimen collection and good diagnostic performance.

Auðvitað er hægt að finna rannsóknir sem segja að ógnarlangir og óþægilegir pinnar séu bestir. En sóttvarnalæknir gæti þá jafnvel notað bloggið sitt til að benda á slíkar rannsóknir, rökstyðja mál sitt og opna á mótrök. Það gerir hann ekki. Kannski er ástæðan sú að hann veit ekki af neinum rannsóknum og er einfaldlega búinn að ákveða niðurstöðuna. Fyrir vikið þurfa Íslendingar, ólíkt t.d. Dönum, að búa sig undir alveg óþarflega mikil óþægindi þegar þeir af mikilli samviskusemi raða sér hóstandi og kaldir í röð utandyra (þægileg innivera er bara í boði fyrir sprautuþegana) til að láta pota í sig.

Mögulega skilvirkustu aðgerðir í manna minnum

Danir skelltu í dag grímum á andlit sitt (a.m.k. í verslunum og almenningssamgöngum) og eru byrjaðir að framvísa heilbrigðistengdum upplýsingum til að fá aðgang að samfélaginu. Þeir sem hafa látið sprauta sig þurfa ekki að fara í nein próf til að sanna að þeir eigi skilið að taka þátt í samfélaginu en þeim mun meira potað í nef hinna. Bólusettir geta því haldið áfram að dreifa veirunni óáreittir, sem er gott, því það sem vantar er sænskt hjarðónæmi.

Þetta gildir meðal annars um vinnustaðinn minn. Í dyrunum eru verðir sem athuga persónuupplýsingar fólks og vega og meta hverjir mega koma inn. Engar samkomutakmarkanir samt, sem betur fer.

Já, skrípaleikurinn er byrjaður aftur en kannski þetta verði skilvirkustu aðgerðir í manna minnum! Hvers vegna? Jú, því mögulega hefur toppi bylgjunnar nú þegar verið náð og það án skrípaleiksins. Það virðist a.m.k. ekki takast að greina mikið umfram 4000-4500 smit á dag þótt gríðarleg aukning hafi orðið í prófunum.

Danir eru líka byrjaðir að boða unga krakka í sprautur, meðal annars með þeim rökum að smituð börn geti smitað þá óbólusettu! Ekki veit ég samt til þess að þeir sem hafi sleppt sprautunum séu að ætlast til að foreldrar spili rússneska rúllettu með börnin sín til að verja þá! Þvert á móti þykir mér líklegra að þeir sem hafi sleppt sprautunum vilji alls ekki að þær fari í börn. 

Að lokum: Ertu búin(n) að skoða þetta yfirlit yfir 30 rannsóknir sem setja spurningamerki við sprauturnar sem smitstopparar og veirutemjara?

„Nýr veruleiki“ í Danmörku

Ein stærð fyrir alla

Sumar flíkur kallast "one-size" því þær passa á flesta. Þetta gildir til dæmis um flestar húfur fyrir fullorðna og sumar tegundir vettlinga. Listinn er samt ekki langur. Langoftast þurfa menn að velja sér heppilega stærð á flík svo hún passi og þjóni hlutverki sínu.

Í tilviki lyfja og ýmissa efna sem fólk setur í líkama sinn er stundum hægt að finna "one-size". Ein matskeið af lýsi á dag er t.d. nóg fyrir flesta fullorðna til að fá nægjanlegt magn A- og D-vítamína í líkamann. Ekki þarf að passa skammtastærðina á D- og B-vítamíni því líkaminn losar sig við það sem hann þarf ekki á að halda. Ákveðin verkjalyf eru gefin í skammtastærðum sem fara eftir þyngd einstaklingsins. Valkosti má finna fyrir flest. D-vítamín er hægt að fá með sólbaði eða neyslu fiskmetis í stað lýsis. Verkjalyf gegn hausverk eru alls ekki tekin af öllum með hausverk. Sumir velja í staðinn hvíld eða einhver náttúrulækningalyf. Sumir fá einfaldlega aldrei hausverk, jafnvel ekki daginn eftir þunga drykkju. Sennilega taka fæstir í þeim hópi verkjalyf gegn hausverk sem einhvers konar forvörn.

Í tilviki hinna svokölluðu bólulyfja er verið að reyna boða þann boðskap að ein stærð henti öllum (nema hvað minnstu börnin fá víst aðeins minni skammta). 11 ára strákur og sjötug kona eru talin þurfa sömu formúluna. Það sem á sér stað í Austurríki er ekki einsdæmi heldur miklu frekar framtíðarmynd annarra ríkja. Skyldubólusetning heitir það - ein stærð fyrir alla annars verður þú sviptur réttindum til að lifa lífinu.

Hægt er að verja sig gegn veiru með allskonar aðferðum, sumar viðurkenndar af strengjabrúðum lyfjafyrirtækjanna, aðrar ekki. Þessar sprautur eru ekki lykillinn að því að stöðva útbreiðslu smita og forða fólki frá því að smitast (forvitnir geta lesið samantekt yfir 30 rannsóknir um virkni sprautuefnanna á heimasíðu Brownstone-hugveitunnar). Sumir vilja lýsi og aðrir vilja fisk, enn aðrir bæði. Sumir vilja sprautur, aðrir skoða skilgreiningar á áhættuhópum veirusmita og velja að sleppa ónauðsynlegri lyfjagjöf. Sá sem umgengst lítið trítilóða hunda lætur mjög sjaldan bólusetja sig gegn hundaæði.

Að reyna að troða öllum í sömu gallabuxurnar og kalla þá sem vilja ekki prófa slíka æfingu af ótta við óþægindi og líffærabilanir samsæriskenningasmiði og veirudreifara er einfaldlega innantómt áróðursbragð.

Nei takk.

Tugþúsundir mótmæla skyldubólusetningu

Bólusettir smita líka

Á hverjum degi fæðast nýjar og frumlegar ástæður fyrir því að alla eigi að sprauta endalaust og að börnin eigi að vera næst á skotskífunni. 

En það að vilja vera frumlegur er engin ástæða til að ljúga, er það? Hérna er dæmi um lygi pökkuð í hótun og krydduð með fyrirlitningu á ákveðnum þjóðfélagshópum:

„Þótt ég sé ekki mik­ill stuðnings­maður þess að gera eitt­hvað við lík­ama fólks sem það vill ekki sjálft ber að hafa í huga að þegar menn eru að nýta sér frelsi til að láta ekki bólu­setja sig eru þeir að vega að frelsi annarra sem þeir kunna að smita. Svo það má færa rök fyr­ir því að koma eigi þeirri skyldu á að þeir ein­stak­ling­ar sem ekki vilja láta bólu­setja sig verði skikkaðir í sótt­kví að ei­lífu.“

Sóttkví að eilífu, takk fyrir.

Hvað um það.

Bólusettir smita líka. Eða með orðum Dr. Fauci í þessu myndbandi: Veirumagnið í nefgöngum bólusettra og óbólusettra er "the same". Og þar sem er veira þar er veirusmit.

Það er einfaldlega ekki hægt að segja að bólusettir séu í grundvallaratriðum frábrugðnir óbólusettum þegar kemur að því að halda uppi smitum í samfélaginu. Þeir sem hafa látið sprauta sig veikjast kannski minna eða í styttri tíma og allt það, rétt eins og þeir sem taka vítamín og passa að öðru leyti upp á líkama sinn, en bólusetning stuðlar ekki að endalokum veirusmita og þar með sóttvarnaraðgerða. 

Bólusettir eru jafnvel helsta uppspretta smita því þeir eru kærulausari, búa við færri takmarkanir og finna síður fyrir því að þeir eru að dæla frá sér veiru í allar áttir. Kannski.

Menn héldu í upphafi og sprauturnar væru lykillinn en höfðu rangt fyrir sér eins og sést vel á því að sprautuðustu þjóðirnar eru enn og aftur að lýsa yfir neyðarástandi og boða fleiri sprautur. Kannski skortur á prófunum á efnunum sem stungið er í fólk geti skýrt það eitthvað.

Ég hef ekkert á móti því að fólk geri það sem það vill við eigin líkama til að verja hann gegn skaðlegum áhrifum veirusmita, meðal annars. En allt tal um skyldubólusetningu og „sótt­kví að ei­lífu“ er rekið áfram af einhverjum öðrum hvötum en viljanum til að kveða veiru í kútinn.

Ég giska á hatur.

Að lokum vil ég lýsa yfir stórkostlegum vonbrigðum með blaðamenn sem láta ljúga upp í opið geðið á sér og virðast ekki hafa snefil af vitneskju til geta spurt beittra spurninga. Telja blaðamenn hlutverk sitt kannski bara vera að kveikja á upptökutæki og slökkva þegar er búið að tala í það?

Telur mikilvægt að börn verði bólusett

Þá skulu litlu börnin sprautuð (að óþörfu)

Lyfjastofnun Evrópu hefur gefið grænt ljós á að börn á aldrinum fimm til ellefu ára verði sprautuð gegn Covid-19, segir á visir.is. Margra mánaða andlegur skæruhernaður á almenning og sérstaklega foreldra uppsker nú marga handleggi á litlum krökkum sem verða sprautaðir gegn einhverju sem þeim stafar engin hætta af til að verja þá eldri og hræddu sem er búið að sprauta gegn því sama. Enn og aftur er okkur sagt hvað sprauturnar séu öruggar eftir rannsóknir framleiðanda á eigin varningi. Ungt fólk er að stráfalla í kjölfar sprautu en fær aldrei forsíðufréttir um sig þegar það gerist, ólíkt áttræðum einstaklingum sem eru viðkvæmir fyrir öllu.

Þetta er hreinræktaður viðbjóður svo ég orði hlutina varlega. Foreldrar eru mjög raunverulega að stofna lífi og heilsu barna sinna í hættu með því að sprauta þau með frekar nýjum og óprófuðum efnum byggðum á tækni sem hefur ekki verið þorandi að setja í manneskjur þar til meintur heimsfaraldur fór af stað. 

Skemmtileg tilviljun það, ekki satt?

Íslenskir foreldrar eru búnir að ýta um 75% íslenskra ungmenna á aldrinum 11-15 ára í sprautur og 85% ungs fólks á aldrinum 16-29 ára er búnið að sprauta sig að óþörfu. Í dag eru nokkrir einstaklingar í þessum hópi búnir að lamast, fá hjartavöðvabólgur og leggjast undir læknishendur með lífshættulegar aukaverkanir. Ef þeir hefðu sleppt sprautunum væri búið að hlífa heilbrigðiskerfinu um tugi tilfella af slíkum aukaverkunum og læknisheimsóknum og þessu unga fólki gegn skaða sem mögulega mun fylgja sumum þeirra alla ævi. 

Það er engin tilviljun að sóttvarnalæknir masaði í gær út og suður um hættuna sem börnum stafar af veiru. Enn og aftur talar hann um aukaverkanalausar sprautur. Enn og aftur! Og fólk fellur örugglega fyrir þessari fölsku söluræðu - aftur! Og þegar litlir krakkar grípa um brjóstkassann og falla andstuttir til jarðar fá þeir enga umfjöllun í fjölmiðlum. Þeir verða hunsaðir, taldir vera frávik, undantekningin frá reglunni. Um leið er öll sprautuherferðin rökstudd með tilvísun í eitt barn - eitt barn! - sem svo sannarlega var undantekningin frá þeirri reglu að Covid-19 er börnum nánast algjörlega skaðlaus sjúkdómur.

Foreldrar, ef þið viljið spila rússneska rúllettu með börn ykkar þá er eitthvað að. Þið hafið látið plata ykkur. Þið eruð heilaþvegin. Takið ykkar sprautur hvort sem þær heita Pfizer eða amfetamín en hugsið ykkur vel um áður en þið hrindið börnum ykkar úr flugvél með fallhlíf sem opnast mun sjaldnar en ykkur er sagt.

Blaðamaður með borvél

Í gær birtist á frettin.is alveg mögnuð og stórmerkileg frétt um skilgreiningar í heilbrigðiskerfinu íslenska á því hver telst bólusettur og hver ekki. Mögulega eru þeir sem hafa fengið allar sínar sprautur hingað til, en vantar þá þriðju, nú að detta út sem bólusettir í skráningu smitaðra eða innlagðra og teljast því til "óbólusettra" þar til þeir hafa farið í þriðju sprautuna, þ.e. ef meira en 6 mánuðir eru liðnir frá því sem átti að vera hin endanlega bólusetning. 

Ef rétt er þá er hérna um stórkostlegt áróðursbragð að ræða til að í fyrsta lagi skófla þeim seinustu sem hafa ekki þegið sprautur í sprautur og til að fá hina í sína þriðju sprautu. Eftir því sem fleiri missa sína stöðu í kerfinu sem bólusettir, þeim mun fleiri eru skráðir óbólusettir meðal smitaðra og innlagðra og trommuslátturinn um að sprauta meira fær aukið vægi í umræðunni.

Vonandi eru nú fleiri blaðamenn að finna rykfallna og löngu týnda borvélina sína og bora nú í þetta mál og láta yfirvöld ekki komast upp með að senda þá í hringi. Ef þetta er bara stormur í vatnsglasi þá er það fréttnæmt líka.

Sprautur sem lausn allra vandamála

Ef þú lætur nú bara til leiðast og lætur sprauta þig og börnin þín þá verður allt gott. Þá fer veiran og við leyfum þér að fá líf þitt aftur, óskert, þannig séð. 

Hljómar tælandi ekki satt? 

Sóttvarnalæknir segir að sprautur séu nauðsynlegar til að rafmagnið fari hreinlega ekki af. Þetta er ný og frumleg nálgun. Ég velti því nú samt fyrir mér að ef sóttvarnaraðgerðir eru mikilvægar til að tryggja rafmagn og aðra "samfélagslega ómissandi innviði" af hverju eru þá innviðafyrirtæki undanþegin sóttvarnaraðgerðum? Er kannski búið að tryggja að allir rafvirkjar veitufyrirtækjanna séu með sprautufar á handlegg? Eða er þetta bull?

Hvar hefur rafmagnið farið af í heiminum, í ríku landi eða fátæku, vegna þess að allir starfsmennirnir voru sendir heim í sóttkví vegna veiru með vel þekkta áhættuhópa? Hvergi, auðvitað. En gæti gerst á Íslandi.

Einnig kemur til tals að beita þvingunum á ósprautaða ef þriðja sprautan skilar einhverjum óskilgreindum árangri - væntanlega skammtímaárangri þar til fjórða sprautan verður nauðsynleg. Geðþekkt, eða hitt þó heldur.

Yfirsprautuhjúkkan er byrjuð að keyra strætó til að sækja eða réttara sagt ofsækja óþekka ósprautaða en til vara að ræða við þá og segja þeim að líkurnar á alvarlegri aukaverkun vegna sprautu séu miklu minni en vegna veiru. Hún er líka byrjuð að skálda vísindi í beinni útsendingu og kalla náttúrulegt ónæmi ígildi einnar sprautu. Sem betur fer tóku allir þeim vísindum með æpandi þögn. Ekki einn einast vagn í áróðurslestinni hefur komið yfirhjúkkunni til bjargar.

Búið er að panta sprauturnar fyrir litlu krakkana, þessa 5-11 ára, sem verða sprautaðir á forsendum sem líða sennilega áratugir í að komi almenningi fyrir sjónir af ástæðum sem enginn skilur. Gegnsæið er slíkt að það er ósýnilegt. 

Þess má geta að fyrir ári síðan var öllum sagt að sprauturnar lofuðu góðu eftir rannsóknir og byrjað að panta. Nú er ástandið svo slæmt að óþekki krakkinn í bekknum, Svíinn, þorir ekki til Íslands vegna útbreiðslu veiru.

Verður Nýja-Ísland eins og Nýja-Sjáland dag einn?

Og ef þú dregst aftur úr í sprautunum, ekki kominn með þá þriðju eða fjórðu í tæka tíð, verður þú þá aftur sviptur borgaralegum réttindum á meðan hver puttinn í kerfinu á fætur öðrum bendir í hina áttina og neitar að gefa þér fyrirsjáanleika?

Sættum okkur bara við það: Sprauturnar leystu engin vandamál og gerðu jafnvel illt verra með því að gefa falskar vonir og margar alvarlegar aukaverkanir. Við ættum öll að sýna gott fordæmi og afþakka fleiri sprautur.

Hættum nú þessu bulli, verjum viðkvæma og leyfum öðrum að byggja varnarmúr ónæmis í kringum þá, vitandi að þótt læknar þegi eins og gröfin þá kunna þeir á meðferðir sem forða þeim fáu sem þurfa á aðstoð að halda frá henni.

Gömlu læknavísindin

Óskar Reyk­dals­son, for­stjóri Heilsu­gæslu höfuðborg­ar­svæðis­ins, segir í samtali við blaðamann:

Í fyrra héldu marg­ir sig til hlés til að forðast kór­ónu­veiruna og aðrar pest­ir þá um leið. Lækn­is­fræðin seg­ir hins veg­ar að eft­ir slík­an stund­arfrið verði flens­an skæð.

Erfitt gæti orðið að greina hana frá Covid-19 eða hefðbundn­um leik­skólapest­um. 

Þetta eru stórfurðuleg ummæli. Af hverju? Jú, af því margt af því sem sagt er er byrjað að minna á gömlu læknavísindin, þau sem voru að mestu afnumin í upphafi ársins 2020: Krakkar fá allskyns pestir sem leiða til svipaðra einkenna (hita, þreytu, hors og hósta) en engin sérstök ástæða til að kafa dýpra í það hvaða veira það nákvæmlega er sem hrjáir þau. Afbrigði þetta, afbrigði hitt - allt voðalega svipað.

Eins er hér minnt á að of miklar sóttvarnir geta veikt ónæmiskerfið. Ónæmiskerfið er eins og vöðvi og ef það fær ekki æfingu þá verður það slappt.

Hressandi að sjá að gömlu læknavísindin eru ekki alveg dauð ennþá. Kannski er von.

Erfitt að greina pestir frá Covid-19

Rétt athugað jafnvel af réttum ástæðum

Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir formaður Viðreisnar segir heilbrigðiskerfið hafa verið vanrækt af hálfu pólitískra stjórnvalda til lengri tíma litið og því sé „ekki hægt að taka ákvarðanir eins og að ýta undir aukið frelsi með tilliti til bólusetninga“.

Gott mál að stjórnmálamaður þori að tjá sig um erfið mál og hafi jafnvel eitthvað til málanna að leggja sem víkur aðeins af meginstefinu (sem er auðvitað það að endalaus fjáraustur geti leyst öll vandamál).

Stefnumál Viðreisnar í heilbrigðismálum eru með því skásta sem finnst í íslenskri stjórnmálaflóru (eða minnst lélegt, nánar tiltekið), sem meðal annars endurspeglast í eftirfarandi orðum:

Viðreisn leggur áherslu á valfrelsi og þjónustumiðaða nálgun. Þar þjónar öflugt opinbert heilbrigðiskerfi með fjölbreyttu rekstrarformi mikilvægum tilgangi. Einkarekstur innan opinbers kerfis er ekki það sama og einkavæðing.

Hér er ekki um neina nýsköpun að ræða. Nú þegar er mjög mikið af heilbrigðisþjónustunni veittur í gegnum samninga ríkisvaldsins við einkaaðila. Á öðrum sviðum banka einkaaðilar upp á og bjóða enn meiri þjónustu. Stundum getur ríkisvaldið brugðist hratt við, eins og þegar það kom upp fjölmennum stofufangelsum fyrir einkennalausa ferðalanga og fann aðila til að troða pinnum upp í nef fólks, en á öðrum sviðum bregst það hægt og illa við og lætur biðlistana miklu frekar lengjast út í hið óendanlega en að finna verktaka til að aðstoða sig.

Á meðan hið opinbera virðist gjörsamlega ófært um að lagfæra rekstur Landspítalans eða tryggja þjónustustig heilbrigðiskerfisins almennt og tekst ekki að láta þjónustustig spítala og kerfis fylgja auknum fjárútlátum er hægt að halda landsmönnum í einhvers konar herkví veiruástands. Annaðhvort er það vísvitandi áætlun eða merki um fullkomið hæfisleysi.

Hvort er það?

Pólitísk vanræksla gagnvart heilbrigðiskerfinu