Hvernig kæmist þetta fólk annars í vinnuna?

Meirihluti borgarfulltrúa býr á svipuðu svæði í göngufjarlægð frá ráðhúsinu. Þurfi þeir á annað borð að keyra er vegalengdin ekki löng og bílastæðaaðstaða undir vinnustað þeirra. Það væri agalegt að fá slabb og saltdrullu á fínu jakkafötin eða hætta á að þung umferðin haldi þeim frá vinnunni. Nú eða bið í vindblásnu biðskýli.

Borgarfulltrúar eru mikilvægara fólk en aðrir. Almenningur á að þakka fyrir góð störf þeirra á meðan hann situr fastur í umferð eða blotnar í gegn í láréttri rigningu á meðan beðið er eftir strætisvagni.

Borgarfulltrúar vilja að allir taki strætó eða taki hjólið eða labbi. Það er bæði gott fyrir heilsuna og umhverfið. Ég man vel þegar ég bjó á tímabili á Eggertsgötu og sótti vinnustað í miðbænum. Það var ekkert mál að plægja sig í gegnum snjóinn á gagnstéttunum og standast þá freistingu að hjóla á auðum götunum. Ég þurfti mjög sjaldan að reiða hjólið vegna aðstæðna. Allt sem borgarfulltrúar hafa sagt um bíllausan lífsstíl, hreyfingu og umhverfisvernd er satt og rétt.

Borgarbúar eiga að hætta að kvarta. Hvað með það þótt viðhald í borginni sé ekki upp á sitt besta, framkvæmdir við vegakerfið snúast um að herða að fjölskyldubílum (einkabílum), skattar eru í hæstu hæðum og foreldrar ungra barna eru fastir heima vegna skorts á dagvistun? Sýnum skilning. Borgarfulltrúar vinna erfitt starf og óþakklátt. Þeim ber að hrósa. 

Meirihluti borgarfulltrúa býr í 101

Svíþjóð: Ríki þversagna

Svíþjóð er svolítið eins og Japan: Það er sama hvað er sagt um ríkið (eða landið), það er nokkurn veginn satt.

Svíar eru sósíalistar - þeir niðurgreiða allt og hjálpa öllum! Já, segjum það.

Svíar eru kapítalistar - þeir framleiða bíla og vopn og hrávörur og iðnaðarvarning! Já, vissulega.

Svíar eru duglegir Skandínavar - þeir leggja mikið á sig en uppskera líka ríkulega. Já, margt styður við það.

Svíar vilja fjölmenningu sem auðgar samfélagið og gerir alla hamingjusamari - já, að einhverju leyti.

En gott og vel, hvað er satt og rétt? Hvað er rétt og rangt um Svíþjóð?

Kannski er hægt að læra margt á 6 mínútum. Ég hvet alla til að prófa.

Sænski herinn gegn glæpagengjum?

Tímabært að ljúka hrun-málum fyrir næsta hrun

Enn eru í gangi dómsmál vegna viðburða og gjörninga í tengslum við bankahrunin 2008. Það fer að verða tímabært að ljúka þeim og búa til pláss í dagskrá dómstólanna fyrir ákærur í tengslum við næsta hrun.

Næsta hrun? Já. Það verður að sumu leyti ólíkt því seinasta en að sumu leyti svipað.

Meginástæða næsta hruns verður nákvæmlega sú sama og hins fyrra: Gríðarleg aukning á peningamagni í umferð, í viðleitni til að halda vöxtum lágum, hefur leitt til offjárfestinga og of mikillar skuldsetningar. Heilu hagkerfunum er nánast haldið á lofti með ódýrum lánum. Þau hagkerfi munu ekki þola nema örfáar kommur af vaxtahækkunum áður en skuldirnar verða óbærilegar.

Vaxtahækkanir eru um leið óumflýjanlegar. Til að halda vöxtum niðri þarf í sífellu að auka peningamagn í umferð. Þetta setur gríðarlegan þrýsting á kaupmátt gjaldmiðla - meira og meira magn peninga er að elta svipað magn af vörum og þjónustu sem þýðir að kaupmátturinn gefur eftir. Minnkun kaupmáttar getur verið vægari til skemmri tíma ef megnið af hinum nýju peningum leitar á svipaðar slóðir, svo sem í hlutabréf, húsnæði og opinberar skuldir. Til lengri tíma er samt ekki hægt að fela verðbólguna sem er afleiðinga peningaprentunarinnar. Þá fer almenningur að kvarta undan dýrtíð, bankar hætta að veita lán nema gegn verðtryggingu af einhverju tagi (ýmist sjálfvirkri eða í gegnum breytilega vexti, sem taka flugið).

Næsta hrun kemur líklega fram í kjölfar greiðslufalls einhvers af stóru ríkissjóðunum, t.d. Ítalíu eða Spánar eða jafnvel Bandaríkjanna. Þó getur verið að stór banki fari á hliðina og hrindi hruni af stað eins og seinast. 

En sama hvar næsta hrun hefst verða afleiðingarnar kunnuglegar fyrir Íslendinga: Útflutningsmarkaðir kólna, íslenska krónan tekur dýfu með tilheyrandi útblæstri á skuldum landsmanna, ferðamenn hætta að koma og formanni Sjálfstæðisflokksins verður kennt um allt saman.

Mál Glitnismanna til aðalmeðferðar

Útreikningar blinda menn fyrir raunveruleikanum

Umhverfis- og skipulagsráð Reykjavíkurborgar hefur í mörg ár verið á villigötum. Þar viðurkenna menn samt ekkert slíkt. Alltaf er vísað í útreikninga og því lofað að framtíðin sé björt. Skattgreiðendur þurfa bara að borga aðeins meira og þá verður allt gott!

Valið á ekki að standa á milli þess að bæta almenningssamgöngur annars vegar eða vegina hins vegar. Borginni hefur mistekist í báðu. Valið er á milli þess að halda áfram úti miðstýringu sem kostar morðfjár og skilar engu eða brjóta upp miðstýringuna og leyfa öðrum að prófa sig áfram með nýjar lausnir.

Og hvaða lausnir eru það?

Það veit ég ekki.

Ég sá heldur ekki fyrir þróun snjallsíma, þráðlausra háhraðatenginga, snjallúr, pappírsþunnar spjaldtölvur, leigubíla án leigubílastöðva, leiguhúsnæði án leigumiðlana eða 35 dollara tölvur.

Skoðum aðeins núverandi ástand samgangna. 

Skattgreiðendur eru mjólkaðir um mikið fé þegar þeir kaupa bíl og bensín. Þetta fé á að renna til viðhalds og uppbyggingar vegakerfisins en gerir ekki.

Skattgreiðendur eru að auki mjólkaðir um mikið fé til að reka almenningssamgöngur.

Skattgreiðendur sjá svo enn á eftir peningum sem fer í að halda úti stórum hópum manna sem þrífa, taka til, halda fundi og sækja ruslið. Þó fer eitthvað minna í þrif og viðhald nú en áður og sennilega meira í fundarhöld.

Og fyrir utan útsvarið greiða skattgreiðendur ýmis gjöld, t.d. sorphirðugjald og fasteignagjöld.

Það blasir við að barnafólk og fjölmargir aðrir hópar munu aldrei fórna bílnum. Börnum þarf að skutla í skóla og á æfingar, það þarf að versla inn í Bónus og skjótast svo í aðra búð eftir áfenginu, sækja vini og vandamenn á flugvöllinn, skreppa til tannlæknis í hádegishléinu og svona má mjög lengi telja.

Það blasir við að núverandi leið til að rukka fyrir aðgang að vegakerfinu felur í sér ranga hvata. Allir vilja nota vegina á sama tíma: Á morgnana og síðdegis. Flestir vilja keyra í sínum eigin bíl fyrir hámarkssveigjanleika. 

Verðlagning bíómiða, leikhúsmiða, flugmiða og jafnvel nuddtíma er með öðrum hætti. Þar er rukkað eftir eftirspurn. Þannig komast allir í bíó og í flug þótt sumir þurfi að fljúga á óheppilegum tímum eða fara í bíó á öðrum tíma en föstudagskvöldi. 

Álögur á skattgreiðendur þarf að lækka, vegakerfið þarf að frelsa úr höndum hins opinbera, akstur á hvers kyns bifreiðum - stórum og smáum með mörgum eða fáum farþegum - þarf að gefa frjálsan og markaðurinn þarf að fá að spreyta sig. Það er alveg nóg af vegum og alveg nóg af ökutækjum. Að hinu opinbera mistakist að reikna út hvað þarf til að koma öllum þangað sem þeir vilja fara á ekki að koma á óvart. Og tilraunir til slíks á að stöðva. 

Farþegum fjölgar en ferðavenjur eins

Vísitölur og vísindi

Þeir eru margir sem bæði í alvöru og að gamni sínu setja saman hinar ýmsu vísitölur til að gera þurr og leiðinleg vísindi svolítið meira kynæsandi.

Í hagfræðinni reyna til dæmis margir að gerast spámenn. Sumir spá hruni á hverju ári í mörg ár - jafnvel áratug - og þegar það skellur á segjast þeir hafa séð það fyrir (dæmi: Þorvaldur Gylfason). Aðrir benda á merki um hrun án þess að spá fyrir um tímasetningu þess. Enn aðrir fljótandi sofandi um á feigðarósi og sjá ekkert fyrir. 

Hvað um það. Vísitala pilslengdar er voðalega krúttleg en um leið gagnslaus.

Vilji menn einfaldaðar vísitölur ættu menn að líta á hina svokölluðu vísitölu háhýsa. Í örstuttu og einfölduðu máli gengur hún út á að fylgjast með smíði háhýsa - gjarnan hæstu háhýsa heims. Til að reisa slík háhýsi þarf oft mikið lánsfé á lágum vöxtum. Það bendir svo til að mikið framboð sé á ódýru lánsfé. Yfirleitt er það svo til merkis um mikla peningaframleiðslu í nafni hagkerfisörvunar. Peningaprentun er eins og blástur á lofti í blöðru - gangi hún of lengi fyrir sig kemur hvellur. Og háhýsi rís.

Hagfræði þarf ekki að vera hundleiðinleg og um leið getur hún hjálpað manni að skilja heiminn aðeins betur og sérstaklega gallið sem vellur úr munni stjórnmálamanna og bankamanna. 

Er að koma kreppa?

Hvað með allskonar aðrar lausnir?

Umræðan um samgöngur í Reykjavík er komin í tvær skotgrafir: Breiðari vegi og fleiri fyrir einkabíla (fjölskyldubíla), eða gríðarlega aukningu á allskyns almenningssamgöngum svokölluðum (sá hluti almennings sem á ekki lítil börn eða á heima rétt hjá Bónus-verslun).

En það eru til svo margar aðrar aðferðir til að greiða fyrir umferðinni svo fólk komist leiðar sinnar, og það án þess að eiga rándýra lúxusíbúð í miðbænum.

Ein er sú að hrinda úr veginum aðgangshindrunum á markað hópferðabifreiða. Meðal annars á að hætta að niðurgreiða opinberan hópferðaakstur. Menn halda að eina leiðin til að koma fólki í hópferðabifreið sé að láta það plægja vind og regn og koma sér í biðskýli og bíða þar. Nei, bílar geta alveg sótt fólk upp að dyrum. Þannig fór stjúpsonur minn í skólann fyrsta árið hans í Danmörku: Var sóttur heim að dyrum. 

En er ekki flókið og tímafrekt að sækja fólk heim að dyrum? Kannski, en snjallir einkaaðilar hafa nú leyst flóknari verkefni en það!

Önnur er sú að opna á hvers kyns leigubílaakstur, t.d. Uber og Lyft. Kannski getur það orðið blandaður leigubíla- og hópbifreiðaakstur. Litlar og knáar rútur af nýrri gerðum eru með innbyggðri nettengingu, þægilegum sætum og loftræstingu sem ræður við öll skilyrði. Af hverju eru þær fráteknar fyrir ferðamenn í lopapeysum?

Síðan mætti hugleiða að selja vegakerfið og koma borginni út úr rekstri sem það ræður ekki við. Einkaaðilar verðleggja þá umferðina eftir eftirspurn. Slíkt yrði hvati í sjálfu sér að fjölmenna í færri bíla og minnka þannig umferðina. 

Ég veit að það er örugglega gaman fyrir stjórnmálamenn að skipuleggja tugmilljarða verkefni og fá þannig athygli og þá tilfinningu að þeir séu rosalega mikilvægir. Þeir gætu samt kannski hugleitt að láta það eiga sig og kaupa sér í staðinn SimCity til að spila á daginn. 

Dagur: Við Sigmundur greinilega sammála

Læknar án landamæra: Frábær samtök

Læknar án landamæra eru frábær samtök að mínu mati.

Í gegnum þau geta ríkari íbúar heims sent sína færstu sérfræðinga til fátækari íbúa heims. Hinn kapítalíski hluti heims getur þannig linað aðeins þjáningar þeirra sem lifa í sósíalískum kerfum. 

Önnur frábær samtök eru Amnesty International. 

Hvorug eru á spena skattgreiðenda eða undir hæl stjórnvalda. Bæði samtök gera sér grein fyrir því að sá sem verður háður ákveðnu stjórnvaldi um fé er um leið að beygja sig undir vald þess. Markmið samtaka eða rekstrar sveigjast smátt og smátt af leið. 

Þetta skilja íslenskir bændur ekki. Þetta skilja skjólstæðingar velferðarkerfisins ekki. Þetta skilja ýmsir hópar listamanna á Íslandi ekki.

Besta sem hefur komið fyrir mig

Skortur á áföllum geta markað alla ævina

Raunveruleg áföll hafa neikvæð áhrif á alla sem fyrir þeim verða, og sennilega þeim mun meiri sem viðkomandi er nær barnæsku og ekki í stakk búin(n) til að vinna úr áföllunum.

Þetta vita allir og hafa lengi. Það er líka mikið gert til að verja börn fyrir áföllum eins og ofbeldi, vanrækslu og vanlíðan. Og það er gott.

En ekki eru öll áföll hræðileg en um leið er líka margt gert til að forða börnum frá þeim. 

Sum börn fá áfall þegar þau fá lélegar einkunnir í skóla, eða lenda í neðsta sæti í einhverri keppni, eða fá engan verðlaunapening, eða fá skammir frá kennaranum, eða dragast aðeins aftur úr í verkefnabókinni, eða er sagt að taka til í herberginu sínu, eða detta á rassinn á leikvellinum.

Að slíkum börnum þjóta foreldrar þeirra með púða sem þau geta lent á, próf sem þau klára villulaust og hrós fyrir það eitt að vera ekki með vandræði frekar en hafa staðið sig vel í einhverju.

Danir kalla þessa foreldra "curling"-foreldra í höfuðið á íþrótt sem snýst um að sópa alla fyrirstöðu frá leirkrukkum á ferð svo þær komist sem lengst, eða hæfilega langt, með sem hæfilegri áreynslu.

Krakkar þessara foreldra sækja ekki um vinnu. Það gera foreldrar þeirra. Þeir finna sér ekki húsnæði. Það gera foreldrar þeirra. Þeir safna ekki fyrir bíl, tölvu eða utanlandsferð. Mamma og pabbi borga. Kennarar þessara krakka fá skammir frá foreldrunum ef einkunnirnar eru lágar. Þessir krakkar slíta sig í raun aldrei frá spenanum. 

Já, alvarleg áföll marka alla ævi barna sem verða fyrir þeim og börn ber að verja fyrir þeim. Skortur á léttvægum áföllum gerir það líka. Börn þurfa fleiri slík. 

Áföll í æsku geta markað alla ævina

Maðurinn sem segir það sem aðrir hugsa, kannski?

Það verður ekki tekið af Donald Trump að segir það sem hann er að hugsa, og kannski er það svo að hann segir það sem aðrir eru að hugsa en þora ekki að segja. Fyrir vikið þarf ekki að velkjast mikið í vafa um hvar Trump stendur, ólíkt sumum fyrirrennara hans. 

Sjálfur hef ég sagt, meðal annars á þessari síðu, að fátækt ríkja er yfirleitt þeim sjálfum að kenna (sérstaklega ef hún er langvarandi). Ef þú innleiðir stefnu sem viðheldur frátækt þá uppskerðu fátækt. Þegar auðlindalausar grjóthrúgur eins og Hong Kong og Singapore eða leirklessur eins og Danmörk og Holland efnast er það vegna frjálsra viðskipta - kapítalisma. Þeir sem spyrna við kapítalismanum halda fólki sínu í fátækt.

Fátæktin er hið náttúrulega ástand mannsins sem tekur ekki þátt í verkaskiptingu, sérhæfingu og frjálsum viðskiptum með öðru fólki. 

Kannski er það þetta sem Donald Trump er að meina en orðar svona klaufalega?

Kannski ekki. Ég hef fáar sannanir fyrir því að Donald Trump sér mjög vel að sér í hagfræði. Hann lærði sennilega ýmislegt í viðskiptalífinu, t.d. að margar reglugerðir eru verri en fáar reglugerðir og að háir skattar eru verri en lágir skattar, en hann ætlar að bæta enn í skuldir hins opinbera, gerir sig ekki líklegan til að auka viðskiptafrelsi landa sinna og ætlar að eyða fúlgum í að torvelda aðgengi að vinnumarkaði Bandaríkjanna. 

Trump er kannski og kannski ekki bara dónalegur fauti en ég er samt viss um að hann segir það sem margir hugsa en þora ekki að segja sjálfir. Það er í sjálfu sér lofsvert og mætti eiga við um fleiri en bara íþróttaþjálfara sem tjá sig um dómara.

„Þetta fólk frá þessum skítalöndum“

Leikur endurtekinna ítrana leiðir til þekktrar niðurstöðu

Ég vil hvetja alla, sem eru gjörsamlega í losti yfir því að 1000 manns á Íslandi eigi 98% eigin fjárs (ekki eigna), til að horfa á þetta litla myndskeið:

Hér er ekkert furðulegt á seyði.

1.000 efnamestu eiga nær allt