Hvað er óréttlátasti skatturinn?

Allir viðskiptavinir sem kaupa vöru og þjónustu borga sama verð. Það skiptir ekki máli hvort viðskiptavinurinn er moldríkur eða bláfátækur, verðmiðinn á ostinum er sá sami fyrir alla. Skiljanlega, því þessi ostur hefur sama bragð og þjónar sama hlutverki fyrir alla.

Virðisaukaskattur fylgir sama lögmáli. Hann hækkar verð á vöru og þjónustu á sama hátt fyrir alla. 

Sum tegund skattheimtu er af svipuðu tagi, svo sem útvarpsgjaldið. Skiljanlega, því áhugi fólks á RÚV er jafnlítill hjá nánast öllum.

Síðan eru það tekjuskattar. Þeim fylgja allskyns afslættir og þrep. Maður með lágar tekjur borgar engan tekjuskatt. Maður með háar tekjur borgar mjög háan tekjuskatt. Maður sem er að hækka í tekjum eftir því sem líður á starfsævi hans finnur vægi afslátta minnka og skattprósenta aukast, svona eins og maður að synda upp úr kafi finnur steypuskóna vega meira en flotholtið togar upp. 

Segjum svo að þessum manni takist að fjárfesta í húseign. Þá tekur eitthvað enn verra við. Hann er búinn að borga svimandi skatta af launum sínum sem hann nýtir til að kaupa eign. Þá taka við aðrir skattar sem gera á hverju ári hlutfall eigna hans upptækt. Ekki er hann að borga fyrir þjónustu í hefðbundnum skilningi (snjómokstur, aðgang að vegum og þess háttar). Ef svo væri ætti verðmiðinn að vera til eins og á ostinum í Bónus eða útvarpsgjaldinu. Honum er sagt að borga hlutfall af ímynduðu verði eigna sinna til að fá ákveðna þjónustu.

Rán um hábjartan dag sem jafnast á við að Bónus seldi aðgang að verslun sinni gegn því að viðskiptavinurinn geti fyllt körfuna án þess að greiða meira og miða þetta aðgangsgjald við líkamsþyngd viðskiptavinarins. Ertu feitur? Þá kostar aðgangur að Bónus mikið því þú hlýtur að setja mikinn mat í kerruna. Áttu dýrt hús? Þá er snjómoksturinn dýr.

Skattar á dánarbú eru jafnvel enn svívirðilegra óréttlæti. Þá er öllu því sem viðkomandi tókst að skrapa saman í endalausri skattheimtu einfaldlega skattlagt aftur! Kannski ríkisvaldið ætti að taka þetta lengra og byrja að leita að skartgripum á líkum ofan í jörðinni.

Hver er þá óréttlátasti skatturinn? Er það eignaupptakan á lifandi fólk eða látnu? Er það virðisaukaskatturinn sem leggst þyngst á tekjulága? Er það kannski útvarpsgjaldið sem neyðir fólk til að kaupa þjónustu sem það nýtir sér ekki? Eða skattar á laun sem halda fólki niðri þótt það sé að hækka í grunnlaunum?

Auðvitað er öll skattheimta þjófnaður sem að nafninu til á að tryggja að þjófurinn sópi hjá þér götuna og stjaki í burtu þjófum þegar hann er búinn að ræna þig. En sum skattheimta er kannski verri en önnur.

Ég hef ekki komist að niðurstöðu.

Mesta hækkunin á Seyðisfirði

Hvar er hinn íslenski Milei?

Í seinustu forsetakosningum kusu Argentínumenn yfir sig róttækan frjálshyggjumann, með yfirburðum. Þessi maður, Milei, lofaði með eins skýrum hætti og hægt er að hann ætlaði sér að vinda ofan af verðbólgunni, skuldasöfnuninni og spillingunni. Hann mætti á kosningafundi með vélsög til að skýra mál sitt. 

Eftir að hann komst til valda hefur hann staðið við orð sín. Fjöldi ráðuneyta var helmingaður. Ríkisreknum fjölmiðli lokað. Falskt gengi gjaldmiðilsins fært nær svartamarkaðsverði hans. 

Hann lofaði því hreinlega að við tæki mjög erfitt tímabil en að eftir það tæki við gott tímabil.

Núna er erfiða tímabilið að ganga yfir. Þingin eru að standa í vegi fyrir áformum hans. Dómstólar eiga við tilskipanir hans. Þessu var auðvitað búið að spá enda ekkert minna um vinstrimenn í Argentínu en annars staðar og þótt embætti forseta Argentínu sé öflugt þá eru aðrir angar ríkisvaldsins líka með áhrif.

Vangaveltur margra voru í þá áttina að það myndi takast að hægja á áformum forsetans nægilega mikið til að þau bæru ekki árangur, og að kjósendur snéru aftur til hefðbundinna sósíalista.

Núna eru 100 dagar liðnir af valdatíma Milei. Mótmæli eru mörg og stór. Milei er sakaður um að vilja útrýma samfélaginu, hvorki meira né minna.

Það gæti því komið mörgum á óvart að þrátt fyrir allt þetta þá séu vinsældir hans nokkuð stöðugar:

Við embættistöku tilkynnti Milei að ríkiskassi Argentínu væri tómur og að „það væru engir peningar til“. Samt hefur stuðningur við forsetann verið tiltölulega stöðugur þrátt fyrir harðar niðurskurðaraðgerðir hans og aukna fátækt í landinu. Nú síðast hafa skoðanakannanir hins vegar sýnt lítilsháttar lækkun á fylgi. Sem sagt, Milei hefur notið góðs af því að vara við og standa við loforð sitt um „erfitt fyrsta ár“ - helmingur íbúa Argentínu er sannfærður um að fórna þurfi til að koma landinu á réttan kjöl. Hinn helmingurinn hefur hins vegar miklar áhyggjur af þessari þróun.

**********

Upon taking office, Milei announced Argentina's state coffers were empty and that "there is no money." Yet support for the president has been comparatively stable despite his harsh austerity measures and the country's rising poverty rate. Most recently, however, opinion polls have shown a slight dip in approval ratings. That said, Milei has benefited from warning about and delivering on his promise of a "difficult first year" — half of Argentina's population is convinced that sacrifices must be made to get the country back on track. The other half, however, is deeply worried by these developments.

Það er sem sagt ennþá von fyrir Argentínu.

Núna vantar eins og einn Milei á Íslandi. Ekki í embætti forseta heldur forsætisráðherra, í ríkisstjórn sem lifir í raunhagkerfinu. Slíkur forsætisráðherra leggur til að loka RÚV, skera niður bætur, draga úr rýrnun kaupmáttar, fækka ráðuneytum og svona mætti lengi telja. Þegar skuldasöfnunin hefur verið stöðvuð, sem tók Milei einn mánuð, þá er hægt að safna í sjóði og nota til að fjármagna skattalækkanir, innviðafjárfestingar og velferð. 

Á Íslandi ríkir öfugt ástand: Lán eru greidd með nýjum lánum á meðan nýjum útgjöldum er lofað í sífellu. Fullur unglingur á útihátíð með greiðslukort foreldra sinna gæti státað af betri fjármálastjórn. 

Kannski líta núna einhverjir til Milei og hans fyrstu 100 daga í embætti og hugsa með sér að ef kjósendur fá að heyra sannleikann að þá sætti þeir sig við að herða aðeins beltið sem valkost vil að fljúga fram af bjargbrún. Sjáum hvað setur.

Að lokum nokkrir leiðinlegir fyrirvarar:
Nei, ég er ekki sammála öllu sem Milei boðar.
Nei, ég er ekki alveg án athugasemda við málflutning hans og embættisverk.
Nei, ég er ekki að safna í skegg eins og Milei.

Niðurskurður ekki í kortunum

Orðspor og Icesave

Baldur Þórhallsson, prófessor í stjórnmálafræði, gefur kost á sér í embætti forseta Íslands og stefnir að því að reka virkt embætti sem veitir þinginu aðhald.

Bald­ur sagði að ef Alþingi myndi ganga fram af þjóðinni á ein­hvern hátt og virða ekki sam­fé­lags­sátt­mál­ann ætti for­seti Íslands að huga að því hvort vísa ætti mál­inu til þjóðar­inn­ar. Nefndi hann dæmi um það ef Alþingi gengi gegn tján­ing­ar­frels­inu eða grund­vall­ar­mann­rétt­ind­um kvenna eða hinseg­in fólks.

Hefur þú heyrt annan betri?

Árið 2011 gátu Íslendingar lesið eftirfarandi frétt:

Alþjóðlegir stórfjárfestar reiða sig á mat fyrirtækjanna. Geti ríkið ekki endurfjármagnað sig á alþjóðlegum mörkuðum er fyrirséð að erfitt verði að afnema gjaldeyrishöft. Nei yrði alvarlegt áfall fyrir orðspor Íslands, segir Baldur Þórhallsson, prófessor í stjórnmálafræði.

Óvarlegt virðist að áætla að viðbrögð við neitun í þjóðaratkvæðagreiðslunni um Icesave eftir rúma viku verði góð þegar horft er til efnahagsumhverfis landsins og samskipta við önnur lönd. Raunar er það svo að lánshæfismatsfyrirtækið Moody?s hefur lýst því yfir að líkur séu á að lánshæfi Íslands verði lækkað í svokallaðan ruslflokk fari svo að nýjum samningi verði hafnað.

Svona talaði sérfræðingastéttin á ríkisspenanum og gerir raunar ennþá. Baldur er hluti af þeirri stétt og syngur samkvæmt fyrirmælum að ofan. Forsetaembættið mun ekkert breytast frá því sem nú er ef Baldur hlýtur það. Bara svo það sé á hreinu.

En það má þá alveg kjósa hann út af einhverju öðru en því að verða næsti ÓRG á Bessastöðum þótt slíkt sé hættuspil þegar þingið er að hegða sér eins og það gerir og óveðursskýin hrannast upp eins og annar frambjóðandi, Arnar Þór Jónsson, hefur bent á.

Baldur býður sig fram

Loftslagsóreiða!

Núna er flóttinn frá dómsdagsspádómum loftslagsprestanna hafinn af fullum krafti. Almenningur er farinn að gera grín að þessu, fræðimenn eru að yfirgefa vel borguð störf því þeir þola ekki hvernig niðurstöður þeirra eru rangtúlkaðar, ríki eru byrjuð að útvatna loforð sín um orkuskipti og fyrirtæki eins og olíufélög og bílaframleiðendur sömuleiðis. Gríðarlegur kostnaðurinn er farinn að verða mörgum ljós og það skiptir ekki máli hversu sterk trúin er - að geta keypt í matinn eða borgað starfsmönnum laun er alltaf í efsta sæti.

Enginn skortur er á bókum í dag sem fjalla um skaðann af herferð manna gegn hagkvæmu jarðefnaeldsneyti og hvernig sú herferð er bæði kæfandi dýr og að lokum skaðlegri en verstu dómsdagsspádómar, sérstaklega fyrir fátækari heimshluta. Vil ég mæla með þremur sem ég hef nýlega lokið við:

• Apocalypse Never: Why Environmental Alarmism Hurts Us All eftir Michael Shellenberger
• False Alarm eftir Bjorn Lomborg
• Fossil Future: Why Global Human Flourishing Requires More Oil, Coal, and Natural Gas--Not Less eftir Alex Epstein

Ríki eins og Indland og Kína reisa áfram og í miklu magni orkuver knúin kolum og gasi á meðan Evrópubúar láta taka af sér bílinn og jafnvel matinn. Raunsæ ríki, sem hafa efnast nægilega, eru að skipta úr kolum í gas og jafnvel að henda í kjarnorkuver en dettur ekki í hug að reiða sig á vindmyllur og sólarorku. Raunsæinu vex hryggur um hrygg víða, sem betur fer. 

Á meðan eru Íslendingar að skipta úr hreinu rafmagni yfir í olíu, en það er önnur saga.

Það má alveg dáðst að því hvernig loftslagsprestarnir halda margir hverjir sínu striki jafnvel þótt þeir séu hænufeti frá því að gera sig að athlægi. Nýyrðasmíðin er til dæmis alveg makalaus. Fyrst átti það að vera hlýnun Jarðar en þegar hún stöðvaðist þá voru loftslagsbreytingar almennt vandamálið. Síðan var blásið í hamfarahlýnun og um leið skullu á þyngstu og köldustu vetur sem um getur á mörgum svæðum. Nýjasta nýtt er svo að tala um loftslagsóreiðu, svona eins og loftslagið hafi áður verið í röð og reglu en ekki lengur.

Kannski skila þessar endurmerkingar á gömlu innihaldi sér í einhverju. Íslenski bjórinn Boli hafði verið til í mörg ár en kallaður eitthvað annað. Nýtt nafn og nýjar umbúðir og Boli birtist á sérhverju tjaldstæði. En hérna er ekki verið að selja svalandi drykk heldur súra mjólk. Það er kominn tími til að henda henni í ruslið þar sem nú þegar liggja sóttvarnaraðgerðir veirutíma, regndansar af ýmsu tagi og vonandi sem fyrst geldingar á börnum og pólitískur rétttrúnaður eins og hann leggur sig.

Síðasti áratugur sá heitasti

Innleiðum fasisma (formlega)

Fasismi sem hugmyndafræði er að nafninu til ekki eins vinsæl í dag og hún var á uppgangsárum Mussolini og Hitlers. Á þeim tíma var henni hrósað sem skilvirku stjórnarfari og varð innblástur fyrir ýmsa leiðtoga í lýðræðisríkjum. Þetta voru kreppuár en fasistaríkin létu það ekkert á sig fá og reistu hraðbrautir og vopnaverksmiðjur eins og enginn væri morgundagurinn.

Lýðræðið lítur vel út á blaði en er óskilvirkt og leiðir til þess að góðum lausnum er fórnað með málamiðlunum og langdreginni umræðu, og þegar ríkisvaldið er með alla anga úti í sérhverjum krók og kima samfélagsins þá veldur þetta miklum vandræðum. Betra væri að hafa sterkan leiðtoga sem keyrir góð mál í gegn. Þannig mætti leysa vandamál Íslendinga í hælisleitendamálum með einum fundi. Eins mætti mæta orkuskortinum með einföldum hætti. Engar skýrslur eða nefndir. Bara sterkur leiðtogi sem tekur af skarið.

Gagnrýni á fasisma er fjölbreytt en öll byggð á misskilningi. Henni má líkja við að börn á heimili gagnrýni foreldra sína fyrir að ákveða háttatíma og matartíma og segi börnum sínum að sinna heimanámi sínu og baða sig. Viljum við heimilishald þar sem börnin ráða öllu? Fasismi setur ábyrgðina í hendur foreldra og börnin njóta góðs af.

Á Vesturlöndum erum við mjög upptekin af málfrelsi og eignarrétti. Fasismi er í engri andstöðu við þessi réttindi. Það þarf vitaskuld að setja tjáningu skynsamleg takmörk en það gerum við nú þegar með allskyns lögum um þessa umræðu og hina, frá hatri til upplýsingaóreiðu. Eignarréttur er sömuleiðis bundinn mjög eðlilegum mörkum. Ekki viljum við að menn virki hvern læk og plægi hverja spildu. Fasismi einfaldar allt það aðhald sem við lítum á sem sjálfsagðan hlut í dag en dregur úr skrifræðinu og óskilvirkninni.

En leggur fasismi ekki meiri áherslu á velferð ríkisins á meðan lýðræðið leggur meiri áherslu á velferð einstaklingsins? Þessu er einfalt að svara: Lýðræði á pappír er annað en lýðræði í framkvæmd. Í framkvæmd er lýðræðið sammála fasismanum um mikilvægi ríkisins og hagsmuna þess, enda erum við öll ríkið. Þessum ruglingi mætti eyða með því að innleiða einfaldlega fasisma, opinskátt og að fullu leyti.

Það er kominn tími til að endurskoða fasisma sem raunverulegan valkost við lýðræðið eins og það er framkvæmt í dag, af stóru ríkisvaldi sem sinnir mörgum verkefnum. Skrif Mussolini og annarra samtímamanna hans sem boðuðu fasisma ríma mjög vel við stefnur ýmissa stefnumarkandi einstaklinga í dag. Sleppum orðagjálfrinu og ræðum hlutina eins og þeir eru. 

Eða eigum við að ræða valkostinn - frjálst markaðshagkerfi þar sem ríkisvaldið er lítið og hefur mjög fá og vel afmörkuð verkefni á sinni könnu? Ég er til í það auðvitað.

Góðir grannar

Byggingarfulltrúinn í Reykjavík hefur samþykkt byggingarleyfi fyrir mosku við Suðurlandsbraut 76. Þetta er næsta lóð við Hjálpræðisherinn. Hjálpræðisherinn er kannski að fá góða nágranna þarna. Núna verður auðvelt fyrir hælisleitendur að komast í bænastund og í kjölfarið í ókeypis súpu án þess að þurfa ferðast langar vegalengdir.

Tvö trúarbrögð deila athyglinni á þessum áberandi stað fyrir ökumenn Miklubrautar. Ekki veit ég hvort það var tilviljun eða gert viljandi. Kannski sumir sjái ögrun í því á meðan aðrir sjá fegurð og fjölbreytileika mannsins birtast okkur í góðum en ólíkum nágrönnum.

Það blasir samt við að Hjálpræðisherinn þarf að koma fyrir stórum krossi á lóð sinni svo hinn múslímski máni ofan á hárri súlu (sýndur á sumum teikningum en ekki öðrum) fái ekki alla athyglina.

Leyfi fyrir mosku hefur verið veitt

Ógeðsdrykkur

Fyrir ekki löngu síðan ákvað sex ára dóttir mín að fara í smávegis tilraunastarfsemi. Hún var með eplasafa í glasi og blandaði í hann ýmsum öðrum hráefnum, sem hvert og eitt bragðast vel og blandast sum hver vel. Blandan hennar varð samt ekki góð og hún gat ekki innbyrt hana. Hún hafði tekið hráefni, sem hvert og eitt er gómsætt eða þolanlegt þegar það er geymt í fjarlægri skúffu, og blandað saman og úr varð ógeðsdrykkur. Sóun á góðu hráefni fannst mér en hún lærði af þessu og hefur ekki farið á þessa vegferð síðan. Þroskaskref, í stuttu máli.

En að öðru.

Stanslausar fréttir eru nú sagðar í íslenskum fjölmiðlum um tilefnislausar líkamsárásir, hnífastungur, áreiti á unglingsstúlkur og slagsmál leigubílstjóra um viðskiptavini sem eru í kjölfarið féflettir. Er eitthvað á seyði?

Vísindin og vísindin

Í dag birtist eftir mig stutt hugleiðing um vísindi á vefritinu Krossgötum. Þar flokka ég vísindin í tvo flokka: Þau sem fylgja vísindalegum aðferðum og hinum sem má miklu frekar kalla áróður í dulargervi vísinda og ég kalla Vísindin (með stóru vaffi). 

Ég er ekki í neitt sérstakri stöðu til að greina þar á milli en þá er gott að vita af mönnum sem liggja yfir rannsóknum og skýrslum og pakka innihaldinu saman í ætilega bita, og vísa í heimildir auðvitað.

Það er búið að blekkja okkur töluvert. Meira að segja ráðleggingar yfirvalda um gott mataræði eru ekki yfir vafa hafnar.

Það er kominn tími til að minnka aðeins traustið á ráðleggingum yfirvalda og um leið auka aðeins þrýstinginn á að yfirvöld sinni því sem við ætlumst til þess að þau sinni: Að verja sjálfstæði ríkisins og sinna þeirri þjónustu sem við borgum fyrir með sköttum en erum oftar en ekki svikin um. Til vara að afnema skattana og leyfa okkur að finna, kaupa og í raun og veru fá þjónustuna með öðrum leiðum í frjálsu samstarfi.

Bless landlæknir.

Bless sóttvarnalæknir.

Bless fjölmiðlanefnd.

Bless skoðanalögregla og barnfóstrustofnanir.

Halló vísindi, málfrelsi, skoðanafrelsi og réttarríki.

Það má alveg vorkenna þeim stóra hópi fólks sem vinnur í dag við að naga blýanta á opinberum stofnunum ef svolítil jarðtenging kæmi til sögunnar en hann hlýtur að geta fundið sér eitthvað verðmætaskapandi að gera eins og við hin. 

Eins og að kynna sér vísindi frekar en að framleiða Vísindi.

Er flóttinn frá grænu glópavitleysunni hafinn?

Margir hafa eflaust rekist á slagorðið

Go woke, go broke

Vísar það til fjölda fyrirtækja sem hafa farið á bólakaf í rétttrúnaðarvitleysuna, sett karlmenn í sundbol, bjór í hendurnar á furðufuglum og offitusjúklinga á forsíður tímarita og sum jafnvel fordæmt viðskiptavini sína. Viðskiptavinirnir hafa í kjölfarið flúið eins og gestir úr brennandi leikhúsi og fundið önnur fyrirtæki til að sinna þörfum sínum.

Núna er kannski bráðum við hæfi að búa til nýtt slagorð sem lýsir því hvernig fyrirtæki sem yfirgefa rétttrúnaðarvitleysuna hagnast vel, eða ávinna sér a.m.k. tiltrú fjárfesta. Hugmynd:

Woke in trash will bring you cash

Þetta dettur mér í hug þegar ég les frétt um afkomu bílaframleiðandans Porsche. Fyrirtækið gefur út afkomuviðvörun og hlutabréfin hækka! Hvað er á seyði?

Sá sem skrifar fréttina segir þetta vera „yet another endless sign our markets are completely broken and unredeemable“, en er það svo? Ég held ekki.

Í afkomuviðvörun sinni nefnir bílaframleiðandinn að áform um að hætta framleiðslu bensínbíla megi alveg endurskoða, gefið auðvitað að löggjafinn hætti við áform um að banna framleiðslu slíkra bíla. Fyrirtækið geti hérna verið „sveigjanlegt“ sem fjárfestar túlka greinilega sem svo að í stað þess að sóa fé í rafmagnsbíla sem seljast ekki muni fyrirtækið halda áfram að bjóða upp á bensínbíla sem seljast. Hlutabréfaverð hækkar í kjölfarið. 

Afkomuviðvörunin gildir þá bara á meðan verið er að snúa sér frá framleiðslu rafmagnsbíla sem seljast ekki og til bensínbíla sem seljast.

Er það ekki möguleg skýring?

Þetta er mögulega viðskiptahugmynd ársins fyrir mörg fyrirtæki: Að yfirgefa rétttrúnaðarvitleysuna og byrja á ný að þjóna viðskiptavinum og selja þeim það sem þeir vilja, ekki það sem þeim er sagt að kaupa eða lokkaðir til að kaupa með skattaívilnunum og niðurgreiddum umhverfisslysum.

Þurfum við öll þessi samtök í atvinnulífinu?

Ég veit að verkalýðsfélög eru vinsæl á Íslandi. Nánast allir eru í þeim og sætta sig við að láta þau semja fyrir sig um kaup og kjör, bjóða sér upp á aðgang að sumarbústað og gleraugnastyrkjum, bjóða upp á námskeið og fyrirlestra og svona mætti lengi telja. Það er gott að geta í skiptum fyrir félagsgjald treyst á ákveðna þjónustu, svo sem að stíga til leiks ef atvinnurekandi misnotar aðstöðu sína. Ég skil þetta allt saman. Ég er sjálfur í verkalýðsfélagi þar sem sitja lögfræðingar tilbúnir að aðstoða mig ef þörf er á. Engin sumarhús til leigu samt, svo því sé haldið til haga.

En það er allt í lagi að hugsa upphátt.

Þeir eru til sem telja að verkalýðsfélög hafi komið á ýmsum kjarabótum fyrir launafólk og ég skil vel að margir telji það. Án þeirra væru vinnudagarnir 10 klukkustundir og yfirvinna ólaunuð, ekki satt? En kannski kom hænan á undan egginu: Samkeppni um hæft starfsfólk þrýsti á vinnustaði til að bæta kjörin og stytta vinnudaginn til að laða að sér hæft fólk. Í dag eru til vinnustaðir þar sem vinnuvikan er fjórir dagar. Það fær starfsmenn annarra vinnustaða til að þrýsta á eitthvað svipað. Ekkert mál í raun ef þú ert ekki að sinna neinni þjónustu í rauntíma. Vinnuvikan styttist og í kjölfarið koma verkalýðsfélögin og þrýsta á lagabreytingar og eitthvað svipað fyrir alla aðra. Þetta er ein leið til að horfa á hlutina.

Að launafólk sætti sig við að bindast fast við launataxta hefur síðan ókosti. Lélegustu starfsmennirnir fá of mikið í laun og þeir bestu fá of lítið. Hvoru tveggja hlýtur að vera letjandi á hvorn sinn hátt. 

Síðan eru það átökin. Þau kosta sitt - verðmæti sem hefðu annars runnið í hirslur fyrirtækja og þaðan í vasa launþega. Gleymum svo ekki þeim mörgu tilvikum þegar kjarabæturnar urðu að kjaraskerðingu vegna verðbólgu og gjaldþrota sem komu í kjölfarið. 

Kannski voru verkalýðsfélög einu sinni nauðsynleg en eru núna orðin að bagga á samfélaginu. Þegar launþegar semja í breiðfylkingum þá þurfa atvinnurekendur að gera það saman, og gera það með því að stilla saman strengi og samræma launastefnur sínar. Er það ekki einokun? Hvernig væri ástandið ef bæði launþegar og atvinnurekendur væru án samhæfingar? Kannski það gæti aukið samkeppni um gott fólk og fengið fyrirtæki til að leita leiða til að skera sig úr í samkeppninni. Lagerstarfsmaður fær væntanlega lítið aukalega í vasann við að skipta frá einum lager til annars. Er hann ekki fastur?

Annars er mér nokkuð sama hvort fólk er í verkalýðsfélagi, og fyrirtæki í samtökum eða ekki, en í ljósi reynslunnar seinustu ár er kannski tækifæri til að endurskoða aðeins þetta kerfi átaka og breiðfylkinga og gefa launþeganum meira svigrúm til að prútta, og um leið minnka aðeins þá vernd sem launagreiðendur hafa gegn samkeppni um besta fólkið.

Vilji frekar valda samfélagstjóni en að hlusta á láglaunafólk