Aðeins úr hinni áttinni

Það er enginn skortur á heimsendaspádómum og bölsýni. Þannig hefur það alltaf verið og verður alltaf.

Ég vil hins vegar hvetja þá sem vilja til að heimsækja reglulega síðuna HumanProgress.org en þar eru bara sagðar jákvæðar fréttir. Til dæmis er þarna frétt sem fagnar útrýmingu svokallaðrar "extreme poverty" og önnur sem bendir á að helmingur jarðarbúa geti núna kallað sig miðstétt eða ríkari.

Það er full ástæða til að ríghalda í bjartsýnina þótt veðrið breytist og múslímar haldi áfram að brytja hvern annan niður með vopnum sem þeir fá send frá Bandaríkjunum og Rússlandi.

Varar við skelfilegum afleiðingum

Hugmyndir að heimasíðum

Núna hefur einhver tekið sig til og gert skattaupplýsingar allra Íslendinga aðgengilegar á netinu (ekki er rétt að tala um tekjuupplýsingar). 

Miklu grófari innrás í einkalíf fólks er varla hægt að hugsa sér, en þó get ég boðið upp á hugmyndir.

Hægt væri að setja upp myndavélar í öllum baðklefum sundlauga og íþróttahúsa og taka þar myndir af kynfærum fólks og setja á netið og gera aðgengilegar gegn greiðslu. Í tilviki kvenfólks þyrftu myndavélar sennilega að vera staðsettar í gólfinu til að ná sem bestum myndum.

Hið sama væri hægt að gera á hótelherbergjum. Þar er líka meiri von til að ná myndum af typpum í fullri reisn og setja á netið.

Síðan væri hægt að verða sér úti um myndir tannlækna af gini fólks og setja á netið. Hver hefur eitthvað á móti því að sýna umheiminum tannviðgerðina sína?

Sjúkrasögum fólks mætti koma á netið með einföldum hætti því þær eru nú þegar til á rafrænu formi. Þá getur enginn falið veikleika sína fyrir yfirvöldum og atvinnurekendum. 

Úr því verið er að birta upplýsingar um greiðslu skatta ætti líka að birta upplýsingar um þá sem þiggja skattfé: Öryrkja, aldraða, barnafjölskyldur, skuldara, bændur, listamenn og alla opinbera starfsmenn.

Skattaupplýsingasíðan gæti verið fyrsta skrefið í átt að algjöru gegnsæi samfélagsins þar sem enginn fær að halda neinu út af fyrir sjálfan sig. Þannig má uppræta glæpi, draga úr tortryggni og fræða samborgara sína um sjálfan sig með einföldum og fljótlegum hætti. Með eða án samþykkis. Eða bara án samþykkis.

Skoða hvort Tekjur.is teljist fjölmiðill

Hatursorðræða er kjarni tjáningarfrelsisins

Allir eru sammála um að tjáningarfrelsi sé mikilvægt. 

Þessu frelsi þarf stundum að setja skorður. Sá sem á kvikmyndahús vill ekki að viðskiptavinir sínir hrópi "eldur!" án ástæðu og flæmi þar með alla viðskiptavinina út. Sá sem á heimili með börnum biður gestina um að nota ekki allrasvæsnustu blótsyrðin í orðabókinni.

En svo eru sumir sem vilja setja tjáningarfrelsinu slíkar skorður að tjáningin hreinlega gufar upp.

Tökum dæmi: Siggi er kynþáttahatari. Hann einlæglega þolir ekki fólk með neinn annan húðlit en bleikan og er jafnvel ekki mjög vel við Austur-Evrópubúa þrátt fyrir að þeir séu með réttan húðlit að hans mati. Hann talar um niggara, júða, grjónapunga og apa þegar hann vísar í hina og þessa kynþætti og trúarbrögð. Í hans vinahópi er hann umborinn og vinir hans reyna stundum að draga úr kynþáttahatri hans með tilvísun í rannsóknir og mannkynssöguna. Siggi gefur sig samt ekki. En þökk sé áeggjan vina hans fær hann þó fróðleik og upplýsingar sem láta Sigga a.m.k. endurskoða sumar af skoðunum sínum. Hann fær aðhald og gagnrýni af því hann tjáir sig og tekur þátt í samræðum.

Dag einn ákveður Siggi að láta reyna á upplýsingamátt netsins og skrifar litla grein sem lýsir afstöðu hans til hinna og þessara kynþátta. Hann dregur ekkert undan - skrifar eins og hann talar við vini sína. Og þá gerðist nokkuð.

Daginn eftir að greinin birtist var bankað að dyrum hjá Sigga. Hann var ákærður fyrir hatursorðræðu. Siggi er dæmdur sekur og til refsingar.

Siggi lærði sína lexíu. Hann hætti að ræða skoðanir sínar á opinberum vettvangi og hætti meira að segja að ræða þær meðal vina. Þess í stað fann Siggi lokaða umræðuhópa þar sem fólk með svipaðar skoðanir hélt til. Núna mætti Siggi engu málefnalegu aðhaldi. Þvert á móti þá styrktust allar hans hatursfyllstu skoðanir. Að lokum fékk Siggi nóg og framdi ofbeldisglæp í nafni skoðana sinna. Og glæpaferill hans fór nú á flug.

Þessi Siggi hefði átt að fá að skrifa sína grein og fá hana birta án þess að hún hefði lagalegar afleiðingar fyrir hann.

Við eigum öll að fá að tjá okkur. Það er lykillinn að því við þroskumst og lærum. 

Hatursorðræða er kjarni tjáningarfrelsisins. Sé hún bönnuð er tjáningarfrelsið bara leyfi til að segja hið viðtekna - fylgja línunni. Og þá ræður ríkið í rauninni hvað má og hvað má ekki segja. Það er slæmt.

Skila fimm frumvörpum til ráðherra

Verðmætamaskínan

Íslenskur sjávarútvegur er verðmætamaskína. Ár eftir ár dælir hann milljörðum inn í landið sem eiga stóran þátt í því að halda uppi lífskjörum á Íslandi. 

Þetta gerist þrátt fyrir að sjávarútvegurinn sé skattlagður miklu meira en annar iðnaður og greiðir að jafnaði lægri arðgreiðslur en fyrirtæki í öðrum greinum.

Þetta gerist þrátt fyrir þær endalausu hömlur sem yfirvöld setja á ajávarútveginn í formi ágiskana á veiðiþoli stofna og lokun svæða.

Ástæða velgengni sjávarútvegsins er að hann hefur þrátt fyrir allt fengið stöðugt rekstrarumhverfi. Það er eina leiðin til að byggja upp til framtíðar. Í sjávarútveginum starfar stór hópur sérfræðinga sem ákveða hvað á að veiða og hvenær og hvernig, hvaða fjárfestingar þarf að fara út í til að auka afköst og hvaða tækni þarf að þróa til að gera betur. Trillukallinn með besta nef í heimi til að þefa uppi þorsk í sjó en fyrir skipulagðar veiðar allan ársins hring þarf gögn, tæki, tækni, fjárfestingar og vel þjálfað starfsfólk.

Það er í tísku að ráðast á sjávarútveginn og auðvitað má gagnrýna hann fyrir eitt og annað, en hann skilar sínu. Ferðamenn koma og fara og eyða stundum miklu og stundum litlu. Það er framleiðsla raunverulegra verðmæta sem mun fleyta Íslandi í gegnum næstu alheimskreppu, sem verður svæsin. Gleymum því ekki.

Heiðrún svarar Björgólfi

Jón Steinar og lektorinn

Þá er búið að kalla til leiks Jón Steinar Gunnlaugsson til að verja mál brottrekins lektors. Greyið Háskólinn í Reykjavík. Þetta er búið spil fyrir skólann. Sennilega þarf hann á endanum að greiða stórar skaðabætur nema hann falli á hnén og grátbiðji lektorinn um að snúa aftur.

Lektorinn sagði ekkert hræðilegt. Hann sagði nokkuð athyglisvert. Hann sagði að konur væru að troða sér inn á vinnustaði karlmanna og finna þeim síðan allt til foráttu. Það er engin lygi. Nú er orðið "troða" kannski ekki við hæfi - konur eru einfaldlega byrjaðar að mennta sig í meiri mæli til læknis, verkfræðings, vélvirkja og flugmanns. Það er frábært. En það þýðir ekki að ætlast til þess að vinnustaður einhvers hóps aðlagi sig að smekk og tilfinningum eins einstaklings og gera það í einum hvínandi hvelli. Ég er ekki að meina að einelti eða áreiti eigi að viðgangast. Ég er að meina að ef vinnustaður nokkur er þekktur fyrir prumpubrandarana sína þá á sá sem þolir ekki slíka brandara kannski að sækja um vinnu annars staðar eða smátt og smátt að skipta þeim bröndurum út fyrir Hafnarfjarðarbrandara. Svo einfalt er það.

Nú er ég sjálfur að vinna í fyrirtæki þar sem meirihluti starfsmanna eru karlmenn: Verkfræðingar, verkefnastjórar, vélfræðingar, verkamenn og þess háttar. Í minni deild er sá meirihluti enn frekar yfirgnæfandi (verkfræðideildin). Kvenmenn minnar deildar gætu ekki þrifist þar ef þeir væru einhverjar teprur. Þó er enginn að uppnefna þær eða blóta í sand og ösku. Þvert á móti. Þær njóta mikillar virðingar - jafnvel lotningar. Þetta eru töffarar sem sanna sig með verkum sínum en ekki með því að kvarta og kveina. Ég þekki samt nokkra kvenmenn sem gætu ekki unnið í minni deild í meira en nokkra daga áður en þeir væru roknir á dyr, öskubrjálaðir og auðvitað sármóðgaðir og búnar að kæra hvern einasta samstarfsmann fyrir einhvern nútímaglæpinn (að hafa sagt eitthvað rangt, nefnt eitthvað óviðeigandi, tjáð sig örlítið ónærgætið osfrv).

Kannski var lektorinn að meina þetta þótt hann hafi svo sagt að hann hefði ekkert upp á kvenkyns samstarfsfólk sitt að klaga. Kannski á hann vini sem vinna á bifvélaverkstæði þar sem kvenmaður nokkur sótti um starf - og fékk - til þess eins að geta móðgast sem mest. Kannski átti lektorinn samstarfsfélaga fyrir einhverjum árum sem útrýmdi öllum myndrænum dagatölum í stað þess að setja bara upp eitt slíkt að sínu skapi.

Það er rétt að kvenfólk sækir nú í auknum mæli inn á vinnustaði karlmanna. Það er frábært, en bara á meðan fólk ætlast ekki til þess að sólin skíni bara af því maður fór út á sundskýlunni einum fata.

HR komi skoðanir lektors ekki við

Maðurinn sem reisti verksmiðju

Einu sinni hafði maður reist verksmiðju á landi sínu sem var fjarri öllum húsum og landbúnaði. Hann notaði kol til að knýja hana áfram. Reykháfurinn dældi skítugu ryki yfir allt land mannsins og eiturefni láku niður í grunnvatnið. Þó var enginn af nálægum landeigendum fyrir ryki né grunnvatnseitrun. Enginn varð fyrir eignaspjöllum annar en verksmiðjueigandinn. Ekki var brotið á rétti neins. 

En þetta er ekki algeng saga, heldur sú sem nú fylgir:

Maður keypti land í nágrenni við landbúnað og þorp. Hann reisti verksmiðju og notaði kol til að knýja hana. Svart rykið lagðist á nálæga akra og húsþök. Þessi maðurinn var dreginn fyrir dómstóla fyrir eignaspjöll sín og gert að stöðva þau og enn frekar að borga skaðabætur. Manninum var sagt að ef hann ætlaði sér að halda rekstri verksmiðjunnar áfram yrði hann að gera það með hætti sem ylli ekki eignaspjöllum og heilsufarsbresti nágranna hans. Hann kinkaði auðmjúkur kolli og sá fram á flókið verk að sameina iðnað og hreinlæti, en taldi það þó ekki ómögulegt verkefni.

Dómarinn var um það bil að framkvæma hamarshöggið þegar maður þýtur inn í dómsalinn:

"Ekki kveða upp úrskurðinn! Það eru komin ný lög! Það má núna dæla skít yfir eignir annarra! Iðnaður er talinn mikilvægari en eignarétturinn!"

Verksmiðjueigandinn var alsæll og aðrir í svipaðri stöðu. Iðnaður blómstraði vissulega en svart sót eyðilagði landbúnað, heilsu almennings og húseignir allra. Verksmiðjueigendur lögðu ekki á sig að finna upp leiðir til að virða eignarrétt annarra. Þeir þurftu þess ekki. Yfirvöld sveigðu af leið til að iðnaður gæti vaxið sem hraðast.

Þetta er ekki saga af laxeldi í sjó, heldur iðnbyltingunni hvar sem hún hefur skotið upp kollinum. En erum við kannski að endurtaka söguna?

Kynnti frumvarp um laxeldið

Ríkið gæti selt vegakerfið

Það er vandlifað að vera stjórnmálamaður með alla þræði samfélagsins í höndum sér.

Til að létta líf stjórnmálamanna sting ég upp á því að þeir selji megnið af ríkisrekstrinum til einkaaðila. Einkaaðilar byggja upp fullkomnustu dreifikerfi heims fyrir farsíma, koma vörum á milli landshluta, troðfylla hillur verslana á hverjum degi, leiðrétta dapra sjón og senda pizzur allan sólarhringinn. Einkaaðilar geta líka hellt fljótandi drullu á jörðina og flatt hana út, gegn gjaldi.

Það er ríkinu greinilega ofviða að mennta börn, lækna sjúka og halda úti vegakerfi. Ég legg til að ríkið hætti þessu og einbeiti sér að framleiðslu pappírs.

Skorar á andstæðinga veggjalda

Strætóinn sem komst ekki upp brekkuna

Eftir nokkur ár munum við mannfólkið líta til baka til dagsins í dag og hlægja okkur máttlaus yfir tilefnislausum ótta okkar við koltvísýring. 

Héldum við virkilega að þessi lofttegund - snefilefni í andrúmsloftinu í besta falli - gæti stjórnað hitastigi Jarðar? Loftslaginu? Veðrinu? Sjávarföllunum? Jöklunum? Mikið vorum við vitlaus! Hver seldi okkur þá snákaolíu? Ahhh, já kommúnistarnir auðvitað, sem fundu upp koltvísýringsóttann til að berja á frjálsu markaðshagkerfi eftir hrun Sovétríkjanna.

Gríðarlegum verðmætum er nú sóað til að berjast gegn hinni meintu vá. 

Fátæku fólki er meinað um aðgang að ódýru og orkumiklu eldsneyti.

Strætó er settur á lélegt eldsneyti og endar sennilega á því að festast í brekkum Breiðholts, ef hann kemst þá einhvern tímann handan Elliðaár. 

Því fyrr sem við hættum þessari vitleysu, því betra.

Bóka um vetnisvagna Strætó bs.

Biluð klukka hefur stundum rétt fyrir sér

Donald Trump, forseti Bandaríkjanna, er eins og biluð klukka. Það sem hann segir stenst yfirleitt ekki, en einu sinni á 12 tíma fresti hefur hann samt rétt fyrir sér. Og hann hefur rétt fyrir sér þegar hann afhjúpar fáránleikann í því að vera sekur við það eitt að vera ásakaður um eitthvað. Nú eða meðhöndlaður eins og sakamaður án þess að hafa fengið sín réttarhöld. Það er glatað.

Segjum sem svo að konu sé nauðgað. Það er hræðilegt. Hún fer í gegnum sársaukafullar læknisskoðanir og réttarhöld. Nauðgarinn er dæmdur sekur. Réttlætinu er fullnægt. Það var erfitt en réttlætið er ekki ókeypis.

Segjum nú sem svo að konu sé ekki nauðgað en hún ásakar mann um að hafa nauðgað sér til að koma á hann höggi. Hún fer í viðtöl hjá öllum fjölmiðlum. Hún fær stuðning á samfélagsmiðlum. Líður að réttarhöldum. Lögreglan fer að leita sannana. Hún finnur engar. Sá sem var ásakaður er Å›ýknaður en mannorð hans er í rúst. 

Hvað gerist? Jú, ásakanir um nauðgun fá á sig fyrirvara frá fólki. Fólk fer að efast um að fórnarlömb nauðgana séu að segja satt. Er eitthvað annað að baki? Hvað er það? Er þetta athyglissjúklingur? Pólitískur andstæðingur? Ofan á sársaukann við að leita réttlætisins bætist dómharka samfélagsins, og samfélagsmiðlasíður fórnarlambsins fyllast af leiðinlegum athugasemdum. 

Það blasir við að það eru fleiri en fórnarlömb nauðgana sem eru að ásaka hinn og þennan um að hafa misnotað sig kynferðislega. Það er í tísku að ásaka mann og annan um að hafa gert eitthvað af sér. Auðvitað bitnar það á hinum ýmsu karlmönnum, en fyrst og fremst bitnar svona andrúmsloft á raunverulegum fórnarlömbum nauðgara.

Sumir segja #metoo og eiga fyllilega skilið hrós fyrir hugrekkið. Aðrir segja #metoo og eiga skilið skammir fyrir athyglissýkina.

 

Trump hæddi Ford opinberlega