Gamalt vín í nýjum belgjum

Nú hafa vísindamenn komist að því sem handritshöfundurinn, leikarinn og leikstjórinn Mike Judge hefur vitað í mörg ár: Greindarvísitala mannkyns er á niðurleið. Téður Mike Judge skrifaði handritið að myndinni Idiocracy sem var frumsýnd árið 2006. Þar var meðalgreindur maður settur í einskonar frysti en gleymdist þar og vaknaði í fjarlægri framtíð. Þá var hann orðinn að klárasta manni í heimi.

Hér að neðan er hægt að sjá opnunaratriði myndarinnar. Njótið!

Greindarvísitala lækkar

Vilja sjómenn vera eins og "annað launafólk"?

Talsmenn sjómanna segja að sjómenn vilji bara vera eins og annað launafólk og fá að sitja við sama borð og það.

Er það svo?

Hafa sjómenn, eins og verktakar og sumir bankastarfsmenn, ekki einmitt notið þess að vera á árangurstengdum greiðslum eða er það bara goðsögn?

En gott og vel, löggjafinn hlýtur að bregðast við þessum kröfum sjómanna og heimila útgerðinni að gera sjómenn að venjulegu launafólki. Kannski venjulegt launafólk geti í staðinn beðið um að komast á árangurstengdar greiðslur. 

Sjómenn eiga að sitja við sama borð og annað launafólk

Heimurinn opnast Bretum

Evrópusambandið er með innri markað. Gott og vel. Evrópusambandið er án innbyrðis tollamúra en heldur múrum gagnvart heiminum utan sambandsins traustum. Með úrsögn sinni eru Bretar að yfirgefa inn innræktaða markað og opna sig fyrir heiminum.

Evrópusambandið byrjaði sem lauslegt tollabandalag en stefnir nú í að verða stórríki sem stendur á brauðfótum. Hlaupi þeir af því sökkvandi fleyi sem geta - aðrir sökkva með því.

Verða utan innri markaðar ESB

Táknrænt klósett fyrir framtíð ferðaþjónustu á Íslandi

Maður á að borga fyrir það sem maður notar nema maður geti sannfært einhvern til að borga það fyrir sig af fúsum og frjálsum vilja.

Klósettið við Dyrhólaey uppfyllir þetta skilyrði fyrir utan starfsmann Umhverfisstofnunar, en fyrir hann borga skattgreiðendur þótt þeir noti önnur klósett.

Klósettið við Dyrhólaey er vonandi tákn um framtíð íslenskrar ferðaþjónustu þar sem þeir borga sem njóta.  

200 króna klósettgjald í Dyrhólaey

Stjórnarandstöðukreppa

Stjórnarandstaðan er í kreppu. Hagkerfið er í blóma, skuldir hins opinbera eru greiddar niður, fé fossar í ríkisreksturinn og atvinnuleysi er svo gott sem ósýnilegt auk þess sem kaupmáttur launa er að hækka.

Hvernig á stjórnarandstaðan að snúa sér þegar staðan er svona?

Hún gæti auðvitað bent á að ríkisreksturinn er of stór, skuldirnar ekki greiddar nógu hratt niður og skattarnir alltof háir. En nei, stjórnarandstaðan er samansafn sósíalista sem líta á skattgreiðendur sem hlaðborð sem má borða endalaust af. Hún reynir því að gera aukaatriði að aðalatriðum og smámál að stórum málum.

Verði henni að góðu. 

„Enn ákveðin stjórnarkreppa“

Forgangsröðun lögreglu

Ég vil mæla með því að allir horfi á þetta litla myndskeið sem fjallar um forgangsröðun lögreglunnar, þá ýmist í þágu glæpa eða ekki:

Þetta er sem sagt lítið atriði úr þáttunum The Wire, eitt besta sjónvarpsefni sem nokkurn tímann hefur verið framleitt.

Það ætti kannski að spila þetta atriði fyrir íslenska lögreglumenn, helst daglega? Þá hætta þeir kannski að forgangsraða vitlaust, daglega. 

Runnu á lyktina

Verkalýðsfélög og lög

Sjómenn, hæst launaða stétt landsins á eftir forstjórum, stendur nú í svokallaðri kjarabaráttu. Þeir vilja meira í vasann en um leið leggja minna af mörkum þegar niðursveiflur hrjá útgerðina. Þeir vilja bæði fá háu launin og bónusana, nokkuð sem yfirleitt þykir fáheyrt (oft sætta menn sig við lægri laun í von um að háir bónusar komi ef vel gengur en flestir kjósa meðallaun sem eru stöðug og án upp- og niðursveiflna).

Sjómenn halda því fram að þeir borgi fyrir atvinnutækin úr eigin vasa.

Þeir halda því fram að þeir séu notaðir til að niðurgreiða einhverja þætti reksturins.

Þeir telja sig vera að borga fyrir eitthvað sem atvinnurekandinn ætti að borga.

Með öðrum orðum, þeir kvarta yfir því að vera starfsmenn fyrirtækja því allt ofangreint gildir um allt launafólk í öllum einkafyrirtækjum. Fyrirtæki reyna að stilla af rekstrarkostnað og fjármagnskostnað þannig að hæft starfsfólk fáist til starfa (hæfilega hár launakostnaður) sem um leið getur unnið við sómasamlegar aðstæður (hæfilega hár rekstrar- og fjármagnskostnaður). Þetta gildir um útvegsfyrirtækin eins og öll önnur. Öll önnur!

Þegar atvinnurekandinn minn endurnýjar skrifstofustólinn minn er hann að borga fyrir það með nákvæmlega sama tékkhefti og borgar launin mín. 

Kannski er munurinn sá að sjómönnum er sagt þetta beint út á gegnsæjan hátt á meðan flestir launþegar halda að þeir séu að græða eitthvað þegar þeir fá stól í stað launahækkunar. 

Og um leið grafa sjómenn sína eigin gröf. Nú þegar herja samkeppnisaðilar íslenskrar útgerðar á markaði hennar, vinnslustöðvar standa tómar og safna kostnaði, verkafólki í landi er sagt upp og svona má lengi telja.

Það á eftir að taka marga mánuði fyrir útgerðina að vinna upp tapið sem af verkfallinu hlýst. Sjómenn hafa þá fengið hærri laun og í staðinn þarf að reka þá sem standa utan við þá fínu klíku og hafa ekki sömu lagalegu réttindi til að berja á atvinnurekendum sínum afleiðingalaust. 

En gott og vel, ef sjómenn eru svona ósáttir af hverju má þá ekki segja þeim öllum upp og ráða aftur á einstaklingsgrundvelli? Mér skilst að einhver lög komi í veg fyrir það. Afnemum þau lög!

Róa til fiskjar í miðju verkfalli

Bara hálfur sigur unninn

Ný ríkisstjórn hefur verið mynduð og ráðherrar hafa verið útnefndir. Sumt er gott og annað ekki. Persónulega er ég sérstaklega hrifinn af því að Sigríður Andersen sé komin í fremstu víglínu. Hún er þingmaður sem þorir að standa í lappirnar og segja nei þegar kór pólitísks rétttrúnaðar segir já. 

Það má samt leyfa sér að vera hóflega bjartsýnn á framhaldið en ekki mikið meira en það.

Björt framtíð er t.d. óþekkt stærð. Flokkurinn er sennilega rækilega klofinn að innan. Hluti hans er ánægður með að fá að koma að ríkisstjórn og hafa þannig meiri áhrif en annars. Hluti hans vill samt bara vinna með vinstriflokkunum og jafnvel frekar vera í stjórnarandstöðu þar sem er auðveldara að tala en framkvæma. 

Með mjög tæpan minnihluta er hætt við að það þurfi að dansa í kringum óskir örfárra.

Ég sé fyrir mér að þegar eitthvað er liðið á kjörtímabilið, jafnvel bara nokkrar vikur, verði komnir brestir í ríkisstjórnarsamstarfið. Eitthvað erfitt mál kemur upp og skjálfti hleypur í einhverja þingmenn stjórnarflokkanna. Vinstrisinnaðir fjölmiðlamenn ganga á lagið og veifa skýrslum og krefjast afsagnar og enginn þorir að svara fyrir sig.

Ekki þarf að örvænta ef svo fer. Það má alltaf kjósa aftur, helst að vori til svo nýtt kjörtímabil geti hafist á sumarfríi þingmanna og nægt svigrúm sé um haustið til að vinna fjárlagavinnu vel. 

Kannski er hægt að sópa óánægðum stjórnarflokki út og fá í staðinn flokk sem sér til lengri tíma. Hér þori ég ekki að nefna nein nöfn því þá þarf ég að eyða mörgum orðum í að ræða kosti og galla þess flokks en flestir flokkar hafa eitthvað af hvoru tveggja.

Nú er hálfur sigur unnin. Íslendingar hafa fengið ríkisstjórn. Sjáum nú hvað setur. 

Tilkynnti um fimm ráðherra

Minnst menntaðir en hugsanlega sveigjanlegastir allra

Íslendingar ættu að taka alla minnimáttarkennd vegna menntastigs og grafa ofan í djúpa gröf. Slík minnimáttarkennd er óþarfi og getur raunar verið skaðleg. 

Að ætla sér að mennta svo og svo stóran hluta þjóðar í háskóla er glapræði og fyrir því eru mjög margar ástæður.

Í fyrsta lagi er með slíku markmiði óbeint gert lítið úr annars konar menntun og e.t.v. mikilvægari, svo sem iðnmenntun eða hreinlega "skóla lífsins". Ég þekki ekki bara einn heldur tvo einstaklinga sem skara fram úr á sínu sviði án þess að hafa lokið háskólagráðu og gera það í blússandi samkeppni við sprenglærða einstaklinga með gráður frá öllum heimshornum. Menntakerfið hélt aftur af þeim svo þeir rifu sig lausa og tóku sprettinn á eigin forsendum. 

Íslandi vantar núna iðnaðarmenn en fá ekkert nema kynjafræðinga og sérfræðinga í útlendum bókmenntun. Hver græðir á því? 

Í öðru lagi hentar háskólanám ekki öllum. Þannig er það bara. Fjölmargir einstaklingar láta lokka sig inn í háskólana og þeir upplifa þar bara vanmáttarkennd og uppgjöf og sóa bæði eigin tíma og fé sem og annarra. Til eru frábærir læknaritarar sem hefðu orðið ömurlegir viðskiptafræðingar en það eru líka til ömurlegir viðskiptafræðingar sem hefðu orðið frábærir smiðir. 

Í þriðja lagi er háskólanám oftar en ekki ofmetið. Ekki allt nám skilar nothæfri þekkingu inn á atvinnumarkaðinn. Fólk með slíkt nám á bakinu lendir í atvinnuleysi eða störfum sem tengjast náminu ekkert og það fer illa með sálina á því. Sumt háskólanám má hreinlega flokka sem afþreyingu eða áhugamál og ætti bara að vera sjálfsnám í eigin frítíma en ekki háskólanám á kostnað annarra.

Í fjórða lagi er menntakerfið þannig skrúfað saman að tengsl ávinnings af menntun og kostnaði af menntun eru rofin. Sá sem fer í háskólanám getur sent megnið af reikningum á aðra. Hér er framboðið niðurgreitt og eftirspurnin því mikil - miklu meiri en ef hver og einn þyrfti að reikna út hvað menntunin skilar viðkomandi (t.d. í formi hærri launa eða þægilegri vinnu). Þannig má segja að læknanám skili það mikilli verðmætasköpun fyrir viðkomandi að hann eigi að geta fjármagnað frekar dýrt nám. Á hinum pólnum er kynjafræðingurinn sem hefur ekkert að gera nema það sé vinstrisinnaður ráðherra í stjórnkerfinu sem deilir út fé annarra. 

Íslendingum er hrósað um allan heim fyrir að vera góðir starfskraftar: Ábyrgir, samviskusamir, duglegir og allt þetta. Ekki skemmir fyrir að Íslendingar hafa flestir vinnureynslu sem nær niður til unglingsáranna og jafnvel fyrr. Háskólanám bætir litlu við þessa eiginleika. 

Íslendingar minnst menntaðir Norðurlandabúa

Á að banna Íslendingum að eiga eignir erlendis?

Íslendingar hafa nú í marga mánuði fengið að heyra dynjandi lúðrablástur um að félög ákveðinna Íslendinga erlendis séu óheiðarlegar undankomuleiðir frá skattinum. Auðvitað er um pólitískan leik að ræða. Félög erlendis, svokölluðu aflandsfélög, eru engin ávísun á óheiðarlega viðskiptahætti, eða með orðum skattyfirvalda (Tíund, des. 2016, bls. 38):

Aflandsfélög gegna oft lögmætu og þýðingarmiklu hlutverki í alþjóðlegum viðskiptum og mikilvægt er að hafa í huga að þrátt fyrir að þau séu stundum notuð til að gera skattyfirvöldum erfitt fyrir er ekki þar með sagt að þeir sem tengist félögunum séu sekir um skattaundanskot eða önnur lögbrot. 

Þannig hafa langflestir sem fjölmiðlar hafa nefnt undanfarna mánuði ekki brotið nein lög og er ekki verið að undirbúa sakarmál gegn.

En svo er það hitt að menn sem sækist eftir opinberum embættum segi af eigin frumkvæði frá öllum hagsmunatengslum sínum. Slíkt á að vera á milli þeirra sjálfra og kjósenda. 

Íslenskir vinstrimenn ættu miklu frekar að berjast fyrir því að skráning aflandsfélaga sé einföld, ódýr og gegnsæ svo fleiri geti dreift eigum sínum í stað þess að hafa þær allar múlbundnar í einni körfu: Íslenskum lífeyrissjóðum eða fasteignamarkaði.

Vill fund um eignir í skattaskjólum