Samflot S-flokkanna — gott eða slæmt?

Margir frjálslyndir hægrimenn fögnuðu ákaft þegar í ljós kom að Sjálfstæðisflokkur og Samfylking hefðu náð saman um myndun nýrrar ríkisstjórnar eftir Alþingiskosningarnar í vor. Framsóknarflokkurinn var orðinn mjög veikur og á tímabili leit jafnvel út fyrir að vinstriöflin á Alþingi hefðu yfirhöndina í kosningabaráttunni. Samfloti S-flokkana var því fagnað af mörgu frjálslyndu fólki.
 
Ástæður gleðinnar eru á yfirborðinu mjög einfaldar. Landbúnaðarkerfið – hin heilaga kýr Framsóknarflokksins – þarf nauðsynlega á endurskipulagningu að halda og fyrir því virtist skilningur innan S-flokkanna. Aukið frelsi í millilandaviðskiptum var einnig á vörum margra S-flokksmanna. Töluðu þeir um að lækka, og í sumum tilvikum jafnvel um að fella niður, tolla og skatta. Vonir frjálslyndra einstaklinga voru því miklar.
 
Hvað sjálfan mig varðar var ég feginn því að sjá Framsóknarflokkinn hverfa úr ríkisstjórn. Innri deilur, forystuleysi, umdeildar ákvarðanir og pólitískt hugleysi höfðu plagað flokkinn lengi og þótti mörgum ljóst að hann ætti ekkert erindi í ríkisstjórn að loknum kosningum. Atkvæðavægið hafði breyst og var S-flokkunum í hag. Samfylkingin, sem um langt árabil hefur haft þá stefnu eina að komast í ríkisstjórn, fékk nú að koma inn í hlýjuna. Freistandi var að hugsa með sér að sjálfstæðismenn yrðu einir um að semja stefnuyfirlýsingu nýrrar ríkisstjórnar, sem samfylkingarmenn myndu skrifa blint undir með bros á vör.
 
Annað hefur nú komið á daginn. Stjórnarsáttmálinn felur ekki í sér þær breytingar sem vonast var eftir. Afnám stimpilgjalds er eitt af fáum tilhlökkunarefnum stjórnarsáttmálans. Róttækar breytingar og uppstokkun á mennta-, landbúnaðar- og heilbrigðiskerfum eru ekki boðaðar. Áfram á að halda íslenskum neytendum í herkví tolla, vörugjalda og niðurgreiðslu á innlendri landbúnaðarframleiðslu. Hinir nýju ráðherrar Samfylkingarinnar hafa síðan notað sumarfríið sitt í að lofa milljörðum í aukin ríkisútgjöld þegar þing kemur saman í haust. Sjálfstæðismenn standa á hliðarlínunni eða taka jafnvel þátt í útgjaldafylleríinu. Nú þegar hefur landbúnaðarráðherra, góður og gegn Sjálfstæðismaður með mikla reynslu, lofað því að landbúnaðarkerfið verði, ja, hvað? – friðað enn um sinn! 
 
Bros og gleði frjálslyndra Íslendinga hefur nú breyst í hnút í maganum – hnút sem losnar ekki nema yfirvofandi útgjaldaaukningar verða dregnar til baka í haust þegar fjárlög fara til umræðu á Alþingi og Seðlabankinn gefur út enn eina þensluviðvörunina.
 
Hvað hefur orðið af meintu frjálslyndi S-flokkanna, flokka sem gjarnan kenna Framsóknarflokknum um allt sem úrskeiðis hefur farið? Freistandi er að skella skuldinni á hina nýju gömlu ráðherra Samfylkingarinnar. Jóhanna Sigurðardóttir og Össur Skarphéðinsson voru fljót að finna tékkhefti hins opinbera frá fyrri ráðherratíð. Áralangur loforðaflaumur á nú að breytast í fagurskreyttan framkvæmdalista. Skattgreiðendur þurfa e.t.v. ekki að kvíða skattahækkunum, en þeir mega sennilega bíða lengi eftir skattalækkunum.
 
Sjálfstæðismenn þurfa að líta í eigin barm. Ekki hefur verið boðað til róttækrar uppstokkunar landbúnaðarkerfisins. Ekki var þrýst mjög mikið á að lofa með áþreifanlegum hætti áframhaldandi lækkun skatta á fyrirtæki og einstaklinga, og meina um leið sveitarfélögum að hækka útsvör sín meira en lög kveða nú á um. Ekki var þrýst á Samfylkinguna að innleysa loforð sín um aukið viðskiptafrelsi og fækkun viðskiptahindrana af ýmsu tagi. Frjálslyndið var e.t.v. aldrei til staðar í Samfylkingunni þegar á hólminn var komið, en Sjálfstæðismenn ákváðu að kyngja því þegjandi og hljóðalaust og skrifa stefnuskrá miðju-stjórnar í stað miðju-hægri-stjórnar.
 
Sem frjálslyndur hægrimaður get ég ekki verið mjög bjartsýnn á afrek hinnar nýju ríkisstjórnar Íslands. Ef skattar lækka þá lækka þeir lítið með löngu millibili. Sennilega hækka þeir ekki hjá ríkinu, en á móti kemur að sveitarfélögum verður væntanlega heimilað að hækka útsvör sín enn frekar. Sértækar ríkisaðgerðir eru nú aftur komnar á dagskrá, t.d. sem svar stjórnvalda við niðurskurði á þorskheimildum. Orð eins og „sparnaður“ og „aðhald“ í rekstri hins opinbera heyrast vart lengur og munu líklega heyrast sjaldan og lágt á meðan skattfé streymir að því er virðist óstöðvandi í ríkiskassann. Góðærið hefur verið vel mjólkað af hinu íslenska ríki,  og svo mun áfram vera ef fer sem horfir.
 
Samstarf S-flokkanna er ekki sá happadráttur sem frjálslyndir hægrimenn vonuðust eftir. Samstarf þessara flokka er nauðsynlegt til að halda sem flestum vinstriflokkum utan ríkisstjórnar en  þar við situr. Pólitískt hugleysi Sjálfstæðismanna í stjórnarmyndunarviðræðunum olli miklum vonbrigðum. Pólitísk ofvirkni Samfylkingar í sumarfríi Alþingis hefur slegið út drungalegustu spár um tækifærismennsku og sýndarleik.

Birtist áður í nýútgefnu hausthefti Þjóðmála.

Athugasemdir

[Guðmundur Jónas Kristjánsson, 14.9.2007 kl. 20:43]

Samfylkingin er er fyrst og fremst VINSTRISINNAÐUR flokkur og því ekki hægt
að bera hana saman við gamla Alþýðuflokkinn. Innan hennar eru t.d gamlir 
sósíalistar úr Alþýðubandalagi og róttæklingar úr Kvennalista. Þess vegna
voru það mikil mistök hjá hinni nýju flokksforystu í vor að skapa ekki ný og
varanleg skil í íslenzkum stjórnmálum og mynda nýja BORGARALEGA 
ríkisstjórn með Framsókn og Frjálslyndum. Í stað þess að leiða til valda
vinstriöflin í Samfylkingunni. Þetta voru mikil pólitísk mistök sem á eftir að
draga pólitískan dilk á eftir  þegar frá liður.  

Samstarf mið og hægri flokka eins og s.l 12 ár (borgaralegra afla) hefur
reynst þjóðinni best, enda kemst slík pólitísk blanda næst Íslendinga-
eðlinu. Fyrirverandi ríkisstjórn helt velli í síðustu kosningum. Þrátt fyrir
fylgistap  Framsóknar sem var fyrirsjáanlegt, var þar kominn nýr formaður
sem lofaði góðu. Framsókn ákvað að byggja sig frekar upp innan stjórnar
en utan, og var því tilbúin til áframhaldandi stjórnarsamstarf. Frjálslyndir
sögðust tilbúinir að koma inn í stjórnina til styrktar hinni framfarasinnuðu
og frjálslyndu borgaralegri ríkistjórn. Því hafnaði Sjálfstæðisflokkurinn,
og kaus frekar sósialistanna í Samfylkingunni og INGIBJÖERGU SÓLRÚNU.
Sem mið/hægrisinni í stjórnmálum hef ég ALDREI skilið þessa pólitík
forystu Sjálfstæðisflokksins og mun ALDREI skilja. Að velja VINSTRIFLOKK
í stað tveggja mið/hægri flokka er mér alveg óskiljanlegt. Og láta ekki
einu sinna reyna á það!  Út í hött !