Hvað með einkaspítala?

Mikið er rætt um byggingu nýs ríkisspítala þessi misserin. Flestir gera sér grein fyrir því að slíkt er með öllu óraunhæf framkvæmd eins og staðan er í dag. Ríkisvaldið er einfaldlega of skuldsett og er með alltof margt á sinni könnu. Hvergi virðist mega skera niður eða forgangsraða upp á nýtt án þess að allt verði brjálað. Engin leið er að finna fjármuni fyrir svona framkvæmd þegar það er staðan.

En hvað með að breyta lögum og rekstrarumhverfi heilbrigðis- og tryggingakerfisins á Íslandi þannig að einkaspítali gæti orðið raunhæf framkvæmd? Þá meina ég spítala sem einkaaðilar reka með það að leiðarljósi að skila hagnaði sem rennur í eigin vasa.

Slíkir spítalar finnast á öllum Norðurlöndunum nema á Íslandi og bjóða upp á ljómandi valkost við biðraðirnar á ríkisspítalana. Rekstrargrundvöllur þeirra byggist á tvennu: Heilbrigðitryggingum (sem fólk kaupir sjálft eða fær í gegnum atvinnuveitanda sinn), og beinum greiðslum úr vösum sjúklinga.

Slíkur spítali gæti togað efnað fólk eða vel tryggt út úr röðunum á ríkisspítalana og stytt þær sem því nemur. Efnaminna fólk kemst því fyrr að hjá ríkislæknunum.

Slíkur spítali gæti boðið útlendingum upp á góða heilbrigðisþjónustu á Íslandi í samkeppni við erlenda einkaspítala og stuðlað að því að draga lækna til Íslands með sína þekkingu og menntun, sem gæti e.t.v. skilað sér í fyrirlestrum sömu lækna í Háskóla Íslands. Ísland hefur alla burði til að verða paradís fyrir útlenda en lasna auðmenn. Í kringum það gæti byggst heill iðnaður af endurhæfingarhótelum og öðru eins sem við getum lesið um í Taílandi og Indlandi. 

Slíkur spítali gæti líka boðið upp á eitthvað annað en ríkisspítalarnir, t.d. framsæknar aðferðir við erfiðum sjúkdómum sem er ekki pláss fyrir á ríkisspítölunum. Góðgerðarsamtök eða frjáls framlög gætu gert mörgum í neyð kleift að njóta þessarar þjónustu án þess að yfirgefa landið. 

Ríkisvaldið gætu svo smátt og smátt komið sér út úr beinum rekstri heilbrigðisþjónustu með því að senda sjúklinga í eins konar útboð þar sem greitt er fyrir að lækna sjúklinga. Ekki þarf að leita langt eftir fordæmi: Í Svíþjóð hefur slíkt verið við lýði í mörg ár og þar er blómlegur markaður fyrir einkarekna heilbrigðisþjónustu. 

Að enginn hafi enn nýtt sér hátt menntastig, góðar flugsamgöngur og hreina náttúru Íslands til að stofna umfangsmikla heilbrigðisþjónustu í einkarekstri segir mér eitt: Ríkisvaldið flækist hér fyrir, eins og á svo mörgum öðrum sviðum. 

Greiða þarf af lánunum