Vísindin segja þeir

Spánn er land í Vestur-Evrópu með allar þær stofnanir og innviði sem við þekkjum á Norðurlöndum. Þar var þar til nýlega grímuskylda á gestum strandlengja.

Henni hefur nú sem betur fer verið aflétt.

Ætli vísindin hafin ráðið för eða mótmæli almennings?

Ætli vísindi séu rót sóttvarnaraðgerða eða bara handahófskenndur yfirgangur sem stoppar ekki fyrr en fólk spyrnir við fótum?

Vísindin voru yfirgefin fyrir um ári síðan. Sóttvarnir hættu að vera persónulegar fyrir um ári síðan. Fyrir um ári síðan urðu þær að stjórntæki. Þegar ný og óþekkt veira og lítt rannsökuð fór á stjá tók fólk undir hvað sem er. Núna, ári síðar, þarf að spyrna við fótum.

Ekki lengur grímuskylda á ströndinni

Þórólfur og félagar: Ragnar Reykás nútímans

Ég rakst á þennan skemmtilega þráð sem er vel þess virði að deila:

„Það skiptir ekki máli hversu margir fá þessa veiru, það skiptir máli hverjir fá hana,“ Þórólfur [1] 11. mars 2020

 

„Við erum ekki að lofa veirufríu samfélagi. Við sjáum að það loforð getur enginn gefið. en við erum að reyna lágmarka áhættuna hér innanlands þannig að röskunin verði sem minnst,“ segir forsætisráðherra.[2] 14. ágúst 2020

 

Hann sagði markmiðin skýr og þau sömu og höfð hefðu verið allan tímann, en umræðuna fara um víðan völl. „Umræður um veirufrítt samfélag eða að láta veiruna flæða hér um eru ekki frá okkur komin,“ sagði hann.[3] Víðir, desember 2020

 

"Það er ekki raunhæft að halda að hægt sé að útrýma veirunni hér á landi"[4] Þórólfur, desember 2020

 

„Upphaflega markmiðið var að halda kúrvunni niður og fletja hana eins mikið niður og hægt væri. Þá vissum við í raun og veru ekki út í hvað við vorum að fara, hvaða árangur við myndum sjá, en með reynslunni höfum við séð það að við getum nánast þurrkað veiruna út úr samfélaginu með ákveðnum aðgerðum."

"Þetta eru markmiðin og þetta er planið, og hefur alltaf verið þó að þetta sé ekki endilega öllum ljóst,“ sagði Þórólfur 8. apríl 2021

 

[1]https://kjarninn.is/.../2020-03-11-thad-ad-haegja-a.../

[2]https://www.visir.is/g/20202001212d

[3]https://stundin.is/grein/12181/

[4]https://stundin.is/grein/12313/

 

Sagði einhver Ragnar Reykás?

Álag og óvissustig

Landspítalinn er á óvissustigi svokölluðu þótt þar liggi ekki einn einasti COVID-sjúklingur inni. Kannski álagið á spítalann megi því skrifa á sóttvarnaraðgerðir frekar en sjálfa sóttina. Már Kristjáns­son, yf­ir­lækn­ir á smit­sjúk­dóma­deild Land­spít­ala, segir frá:

Jafn­vel þó við sem heil­brigðis­stofn­un séum und­anþegin þegar kem­ur að sjúk­ling­um og heil­brigðisþjón­ustu þá er nátt­úru­lega mjög margt sem fer fram inn­an spít­ala, fund­ir og kennsla og ým­is­legt þar sem við verðum að hlíta al­menn­um regl­um eins og um fjölda sem má koma sam­an og fjar­lægð á milli fólks, viðveru í mat­söl­um og svo fram veg­is.

Svo já: Geta spítalans til að rækta skyldur sínar er takmörkuð vegna sóttvarnaraðgerða, ekki sóttarinnar sjálfrar. 

Ætli orðið "óvissustig" sé skot á sóttvarnarlækni? Að það ríki svo mikil óvissa um aðgerðir að spítalinn þarf að vera á óvissustigi?

Færri innlagnir en spítalinn óttaðist

Stjórn og stjórnarandstaða

Ungir jafnaðarmenn krefjast þess að Alþingi verði kallað saman án tafar svo renna megi skýrum lagastoðum undir nauðsynlegar sóttvarnir á landamærum.

Lesist: Að lögreglan fái lagaheimild til að sækja fólk á flugvöllinn og keyra í hús þar sem það þarf að hírast í þeirri tegund sóttkvíar sem orðabókin telur eiga við um dýr:

sóttkví

1
það þegar maður þarf að halda sig fjarri öðrum vegna hættu á útbreiðslu smitsjúkdóms
2
það þegar dýr er vistað á sérstökum stað í ákveðinn tíma vegna hættu á útbreiðslu smitsjúkdóms

 

Mæður og börn mega svo hírast þar grátandi næturlangt í stað þess að geta tekið út sína (óumdeildu) sóttkví heima hjá sér.

 

Ég hélt að Samfylkingin væri í stjórnarandstöðu. Væri svo þá gæti hún nú kallað á afsögn heilbrigðisráðherra sem braut lög á saklausu fólki með því að innleiða reglugerð án lagastoðar og senda lögreglumenn á vettvang til að framfylgja henni.

 

Nú eða heimta svör á því hvers vegna ráðuneytið, með um tug lögfræðinga á sínum snærum auk fjölda svokallaðra sérfræðinga, hleypti reglugerð án lagastoðar í gegn.

 

Nú eða spyrja sóttvarnarlækni hvort hann sjái enga ástæðu til að vinna innan ramma gildandi laga, jafnvel þótt hann telji það auka svokallaða smithættu. Sóttvarnarlæknir hefur ekki sagt svo mikið sem afsakið við fólk sem hann hélt frá heimilum sínum í 5 daga.

 

En stjórnarandstaðan segir ekkert. Ekkert. Þingmenn stjórnarflokkanna hafa verið duglegri að gagnrýna valdníðslu og yfirgang yfirvalda en stjórnarandstaðan. 

 

Enda mælist stjórnin enn með blússandi fylgi í djúpri efnahagslegri niðursveiflu þar sem framundan er annað dautt ferðamannasumar og eini votturinn af áætlun hjá yfirvöldum kemur fram í tveggja manna tali óbreyttra borgara í hlaðvarpi (en þar sem annar þeirra er vissulega í símaskrá yfirvalda).

Alþingi samþykki nauðsynlegar sóttvarnir á landamærum

Þegar blaðamenn vinna vinnuna sína

Texas-ríki Bandaríkjanna opnaði allt fyrir um mánuði síðan. Myndin hér er tekin fyrir nokkrum dögum:

Á sama tíma heldur smitum áfram að fækka. Hvernig stendur á því? Er það vegna loftslagsins? Eða af því fólk er að borða meira úti og dreifa sér á fleiri staði nú þegar allt er opnað? Eða fer fólk varlega án boðorða frá yfirvöldum?

Sóttvarnarlæknir Bandaríkjanna, hinn óskeikuli og alvitri Dr. Anthony Fauci, mætti blaðamanni fyrir skömmu (blaðamanni sem vinnur vinnuna sína) og spurði hvernig gæti staðið á því að þótt allt sé opið er smitum að fækka.

Svörin eru kostuleg, og má lesa þau (og sjá) í umfjöllun ZeroHedge. Dæmi:

"I am not really sure, it could be because they are doing things outdoors, you know it is very difficult to just one-on-one compare that...I hope they continue to tick down, if they do that would be great. But there is always the concern that when you pull back on methods, particularly things like indoor dining, or bars that are crowded...you could see a delay, then all of a sudden cases tick back up."

Í stuttu máli: Dr. Fauci veit ekki af hverju smitum fjölgar ekki. Hann veit ekki af hverju þeim fækkar. Hann veit með öðrum orðum ekki hvernig veiran smitast og hegðar sér en um leið vill hann að fyrirtækjum sé lokað og fólk noti grímur.

Annað hvort veit hann eitthvað og er marktækur þegar kemur að sóttvarnaraðgerðum, eða ekki. Hann getur ekki bæði játað vanþekkingu og ætlast til að vera hlýtt. Það er eins og að páfinn játi að hann viti nú ekki mikið um Guð og Jesú en vill samt ráðstafa sunnudögum þínum og halda ræðu fyrir þig einu sinni í viku.

Þar með er ekki sagt að allar tilgátur hans séu vitlausar. Með því að opna allt, inni og úti, er til dæmis hægt að dreifa fólki betur: Á fleiri staði, í fleiri verslanir. 

Ég samgleðst innilega íbúum Texas-ríkis, og öllum sem streyma nú með lögheimili sín til ríkisins, fyrir að hafa endurheimt líf sitt.

Á meðan, í Bandaríkjunum

Heimild.

Langur er armur sóttvarnarlæknis

Alltaf þegar er búið að innleiða ströngustu sóttvarnaraðgerðir hingað til er talað eins og aldrei megi taka vægari skref.

Þríeyki fengu fálkaorðu fyrir tíma sóttvarnarfangelsa, andlitsgríma og þrefaldrar skimunar á landamærum.

Hvernig í ósköpunum gátu þríeyki þegið fálkaorðu fyrir slíkt kæruleysi?

Þríeyki fengu fálkaorðu fyrir að tala um að fletja út kúrvur og verja heilbrigðiskerfið fyrir of miklu álagi. Nú er óbeint talað um að reyna útrýma veirunni með öllu.

Hvernig í ósköpunum gátu þríeyki þegið fálkaorðu þegar þau töldu að flatar kúrvur væru nóg?

Sóttvarnaryfirvöld eru að lengja arm sinn og eru núna beinlínis farin að heimta lagasetningu sem meinar fólki frá því að sinna sóttkví á eigin heimili, í eigin landi. Fyrir ári síðan hefði slíkt verið kallað fáránlegt en dropinn holar steininn og bráðum sættir almenningur sig við sóttvarnaraðgerðir að eilífu. 

Nema auðvitað almenningur spyrni við fótum.

Úrskurður geti hleypt sóttvörnum í uppnám

Nýyrðasmíðin

Undanfarna 12 mánuði hefur fjöldi nýrra orða í íslensku tali vaxið svo mikið að þeir hjá íslenskri orðabók hljóta að vera vinna langa daga að halda utan um þau.

Hin nýju orð eiga margt skylt með eldri orðum. Tökum orðið gæsluvarðhald sem dæmi:

tímabundin frelsisskerðing sem beitt er í þágu rannsóknar sakamáls, varðhald

Síðan er það orðið sóttkví:

1
það þegar maður þarf að halda sig fjarri öðrum vegna hættu á útbreiðslu smitsjúkdóms
2
það þegar dýr er vistað á sérstökum stað í ákveðinn tíma vegna hættu á útbreiðslu smitsjúkdóms

 

Og auðvitað skyldumæting:

 

það að e-m er skylt að mæta

 

Blöndum svo orðunum gæsluvarðahald, skilgreiningu 2 á sóttkví (sú sem gildir um dýr) og skyldumæting saman og þá fæst orðið skyldudvöl, sem gæti þá verið skilgreint svo:

 

tímabundin frelsisskerðing sem e-m er skylt að sæta á sérstökum stað í ákveðinn tíma vegna hættu á útbreiðslu smitsjúkdóms

 

Hér er frelsisskerðingin lykilatriði. Það skiptir ekki máli hvort hún sé í myrkri dýflissu, í þakíbúð í Skuggahverfinu, á hóteli eða í bílskúr sóttvarnarlæknis.

 

Og höfum á hreinu að orðabókin talar um sérstakan stað fyrir sóttkví eingöngu í tilviki dýra. En eru menn ekki dýr? Svo virðist vera.

 

Nú er auðvitað viðbúið að hraðsoðin löggjöf verði sett á sem gerir það sem nú er ólöglegt löglegt. Það má ekki sleppa tökunum svo stuttu fyrir kosningar og kjósendur hæstánægða með óreiðuna.

 

Og auðvitað þarf að uppfæra orðabókina. Það sem gilti fyrir ári síðan gildir ekki lengur.

Skyldudvöl dæmd ólögmæt

Sóttvarnarfangelsið og samstaðan

Svo virðist sem sóttvarnarfangabúðirnar hafi fengið marga til að hugleiða hvert markmið sóttvarnaryfirvalda eiginlega sé. 

Sennilega er markmiðið að útrýma veiru með öllu þótt enginn hafi sagt það upphátt.

Svarthöfði veltir til dæmis fyrir sér stöðu unga fólksins, sem öllum virðist annars vera skítsama um:

Svarthöfði telur þó mikilvægt að við leyfum okkur að sjá og viðurkenna hvað við höfum misst, hverju við höfum glatað og hverju við höfum fórnað á altari faraldursins. Fyrir okkur sem eldri erum þá er rétt rúmt ár ekki svo langur tími í stóra samhenginu. Aðeins fleiri grá hár, nokkrar fleiri hrukkur í safnið og enn eitt afmælið. Ekki svo mikið mál. Þetta reddast, venst og allt það heila stef.

Svo er það unga fólkið, ungmennin og börnin. Þau hafa aðra sögu að segja. Frá því að Svarthöfði man eftir sér predikuðu foreldrar hans yfir honum að muna að njóta þess að vera unglingur, njóta þess að vera í framhaldsskóla því það væru bestu ár lífs hans og hann fengi þau aldrei til baka.

Leiðarahöfundur á Viðskiptablaðinu er líka efins um stefnuna, eða stefnuleysið réttara sagt:

Ef vernd heilbrigðiskerfis og viðkvæmustu hópa er ekki lengur markmiðið og þess er að vænta að takmarkanir verði enn við lýði eftir að hjarðónæmi hefur verið náð, hvar liggur þá endamark faraldursins og tilheyrandi frelsisskerðinga?

Hagfræðikenningar hafa fæðst og dáið á veirutímum. Allt í einu virðist ekki skipta máli að hafa lamað hagkerfið. Þetta reddast, ekki satt?

Ringulreiðin er algjör. Með galtóm sjúkrahús eru örfá smit talin ástæða til að skella öllu í lás. Með bóluefni að renna inn í æðar viðkvæmra og aldraðra mætti ætla að hraust fólk gæti þolað svolitla veiru sem skaðar það líklega ekki meira en flensan. Grímurnar eru gagnslausar en með þær á hverju andliti mætti ætla að eitthvað fengist í staðinn. 

En nei. Bíðum eftir næsta fundi. Kannski Íslendingar í útlöndum geti bráðum heimsótt vini og ættingja á Íslandi án þess að vera settir í fangabúðir. Kannski einn daginn, en allt í einu ekki þann næsta. Kannski börn geti leyft sér að hlakka til æfinga eða íþróttamóta. En svo allt í einu ekki. Allir viðkvæmir með bóluefni? Skiptir ekki máli. Veiran þarf að hverfa á heimsvísu áður en þríeykið sleppir tökunum.

En samstaðan er að molna niður. Það er gott.

Bilið milli ástands og aðgerða breikkar

Í mars 2020 var tekið viðtal við yfirlækni COVID-deildar Landspítalans. Það lá vel á honum þótt hann stæði í fremstu víglínu (bókstaflega) í baráttunni við glænýja og frekar lítt þekkta veiru:

Tíu eru á gjörgæsludeild Landspítalans vegna COVID-19 og 15 til viðbótar eru á sjúkrahúsi. Þetta segir Ragnar Freyr Ingvarsson, yfirlæknir COVID-19 deildar Landspítalans. ... Hann segir spítalann hafa undirbúið sig fyrir verstu sviðsmyndina og aðeins meira en það. Enn sem komið er haldi spítalinn vel í við farsóttina.

3 mánuðum síðar var búið að veita fálkaorður.

Í desember sama ár var aftur tekið viðtal við sama mann, og aftur lá vel á honum. Hann hvatti til þess að aðgerðir yrðu hófstilltari í framhaldinu, hvað sem öllu bylgjutali líður, svo fólk gæti haldið ástandið út.

Búast má við að minnsta kosti einni bylgju kórónuveirufaraldursins til viðbótar. Ekkert fararsnið er á veirunni og við þurfum að aðlaga okkur að því að búa við hana að minnsta kosti fram á vor. Leyfa þyrfti íþróttir og líkamsrækt í meiri mæli en nú er, svo fólk haldi ástandið út. Þetta segir Ragnar Freyr Ingvarsson umsjónarlæknir COVID-göngudeildar Landspítala. ... „Við vissum að önnur og þriðja bylgjan myndi koma og við skulum ekkert láta okkur bregða þó fjórða bylgjan komi. En ég held að í því ljósi verðum við að nota meira þá þekkingu sem við höfum aflað okkur og lifa með þessari veiru,“ sagði Ragnar Freyr.

Ekki var hlustað á manninn, því miður (sóttvarnarlæknir hlustar bara á sjálfan sig og veit varla hvaða lög gilda á Íslandi). Nánast enginn er á spítala vegna veirunnar og sóttvarnaraðgerðir með þeim hörðustu hingað til. Bilið á milli ástandsins og aðgerðanna er orðið mjög breitt. Fólk er handtekið á landamærunum og fært í fangageymslur (í húsi hótels) og að auki gert að greiða fyrir fangavistina og fær ekki einu sinni að viðra sig. Hörðustu glæpamenn í hefðbundnum fangelsum búa við meiri mannréttindi. Sem betur fer er þessi meðferð á venjulegu fólki nú komin á borð dómstóla. Þó er hætt við að búið sé að panta niðurstöðu þeirra fyrirfram, hvað sem líður lögunum. 

Í Danmörku komast yfirvöld ekki upp með svona yfirgang og þökk sé þrýstings frá stjórnarandstöðunni er loksins búið að gefa út áætlun um opnanir sem hangir saman við dagatal bólusetninga á þeim eldri og viðkvæmari (auk aðstandenda). Á Íslandi er engin slík áætlun til. Menn ákveða einfaldlega frá degi til dags hvernig fólk getur skipulagt framtíð sína, sem þýðir auðvitað að enginn getur skipulagt neitt. Og nú er venjulegt fólk fært í fangelsi. Þetta verður ríkisvaldinu dýrkeypt, ef ekki í fé þá orðstír.

Telja sóttvarnalög og stjórnarskrá brotna