Er eitthvað varið í stjórnarskrárbundin réttindi?

Sífellt fer minna og minna fyrir því að menn styðjist við stjórnarskránna til að vega og meta réttmæti hinnar ýmsu löggjafar. Allskyns ákvæði um jafnan rétt gagnvart lögum, atvinnufrelsi, eignarrétt og athafnafrelsi eru ekki mikið notuð af andstæðingum vaxandi ríkisumsvifa- og afskipta, enda nær slíkt fornaldarhjal sjaldnast eyrum neins. Sjaldgæf undantekning eru málaferli forsvarsmanna Ölstofunnar gegn ríkinu, en þeir vilja meina að lögþvingað reykingabann á stað sínum brjóti í bága við atvinnufrelsisákvæði stjórnarskrárinnar. Því miður ætlar að vera á brattan að sækja fyrir þá því fordæmin benda til að ríkið virðist hafa  "rúmar heimildir til að setja atvinnufrelsi manna og atvinnuréttindum nokkuð þröngar skorður", eins og hér er sagt frá. Virðingarverð tilraun samt.

En hvers vegna er búið að stinga stjórnarskránni í skúffuna og hvers vegna gerðist það næstum því mótþróa- og hljóðalaust? Er hægt að kenna tískusveiflum um? Núna þykir ófínt að reykja (a.m.k. meðal menntaelítunnar sem veit best og vill ráðskast með eigur annarra). Reykingabann small á næstum því mótþróalaust hjá löggjafanum. Gengur ríkið á lagið og eykur enn við verkefni lögreglu af því það getur það? Hvað með lög sem banna jákvæða umræðu á opinberum vettvangi um tóbak? Málfrelsið fékk skell þar og ég man bara eftir einni tilraun til að verjast honum. Nýleg löggjöf virðir algjörlega að vettugi ákvæði stjórnarskrár um jafnan rétt fyrir lögunum - sértæk kynjamiðuð löggjöf flæðir yfir allt og enginn þorir að mótmæla af ótta við opinbera krossfestingu.

Þegar stjórnarskráin var skrifuð þá var það gert í anda þeirrar hugsjónar að hver maður ætti sjálfan sig og eigur sínar, væri ekki mismunað af löggjafanum og hefði rúman rétt til að ráðstafa líkama sínum, eigum og orðum á meðan engin þvingun væri fólgin í því. Andi stjórnarskrárinnar er fjarri allri tískulöggjöfinni sem flæðir  yfir samfélag nútímans og öllum virðist standa á sama, því allir eru að reyna skara eld að eigin köku þótt slíkt komi á kostnað (áður) stjórnarskrárvarinna réttinda annarra.

Þetta er dapurleg þróun sem ég vona að endi við innganginn á mínu heimili og hinn svarti markaður nái áfram að halda að einhverju leyti í skefjum fyrir þá sem hafa samvisku til að brjóta lögin og útsjónarsemi til að komast upp með það.