Málfrelsið lifir (la libertad de expresión vive)

Einu sinni var auðvelt fyrir yfirvöld að takmarka málfrelsið og tjáningu. Það var hægt að loka útvarpsstöð eða banna prentmiðil og málið var leyst. 

En núna er öldin önnur og lítil frétt segir þá sögu:

Spænsk­ur dóm­stóll hef­ur bannað sam­skiptamiðil­inn Tel­egram tíma­bundið vegna meintra brota á höf­und­ar­rétti nokk­urra út­varps­stöðva. ...

Miðill­inn virk­ar þó enn á spænsku landsvæði.

Þegar smáatriðunum er sleppt stendur eftir að bann yfirvalda er sennilega ígildi stjórnarskrár: Einhver orð á pappír sem enginn fer eftir í raun ef yfirvöld í fjarveru andspyrnu almennings er á annarri skoðun.

En af hverju er ekki hægt að banna Telegram? Jú, af því fyrirtækið hefur farið í gegnum ákveðið ferli til að komast að því hvernig þjónustu þess verði ekki lokað. Af heimasíðu fyrirtækisins:

Flestir forritarar á bak við Telegram komu upphaflega frá St. Pétursborg, borg sem er fræg fyrir fjölda mjög hæfra verkfræðinga. Telegram teymið þurfti að yfirgefa Rússland vegna staðbundinna upplýsingatæknireglugerða og hefur reynt fjölda staða sem bækistöð, þar á meðal Berlín, London og Singapúr. Eins og er erum við ánægð með Dubai, þó við séum tilbúin að flytja aftur ef staðbundnar reglur breytast.

**********

Most of the developers behind Telegram originally come from St. Petersburg, the city famous for its unprecedented number of highly skilled engineers. The Telegram team had to leave Russia due to local IT regulations and has tried a number of locations as its base, including Berlin, London and Singapore. We’re currently happy with Dubai, although are ready to relocate again if local regulations change.

Mjög margt annað fróðlegt er hægt að lesa á sömu heimasíðu, eins og um verðlaun sem fyrirtækið heitir ef einhverjum tekst að brjóta dulkóðunina á skilaboðum á þjónustu þess.

En Telegram er ekkert einsdæmi. Raunar er hörð samkeppni um að geta kallast öruggasta skilaboðaþjónustan og sú sem er minnst viðkvæm fyrir viðhorfum ýmissa staðbundinna yfirvalda. Þessar skilaboðaþjónustur þefa uppi svæði þar sem gögn þeirra eru öruggust og síst líkleg til að verða yfirvöldum að bráð. Þau færa sig til hiklaust. Skýjaþjónustur svokallaðar vinna ekki innan ríkja heldur í öllum heiminum. 

Á veirutímum skutu yfirvöld sig svo rækilega í fótinn með takmörkunum á tjáningu og málfrelsi að það verður ekki aftur snúið. Hver einasti einstaklingur með einhvers konar tæki í höndunum getur núna fundið leiðir til að kynna sér óhefta tjáningu og beita slíkri. 

Eða eins og ég skrifaði í nýlegri grein á Krossgötum:

Þegar fjölmiðlar völdu á tækniöld að þagga niður í skoðunum og reyna að móta umræðuna og viðhorf fólks, flytja áróður yfirvalda gagnrýnislaust og uppnefna gagnrýnendur sem samsæriskenningasmiði þá viku þeir sjálfum sér af vellinum. Í staðinn hefur sprottið upp algjörlega nýtt umhverfi þar sem málfrelsið verður ekki hamið. 

Ekki eru allar skoðanir jafngóðar, og ekki þarf að eyða tíma í þær allar, en að þær fái að heyrast er gott í sjálfu sér og verður úr þessu ekki stöðvað.

Telegram bannað tímabundið á Spáni

Athugasemdir

[Þorsteinn Siglaugsson, 23.3.2024 kl. 20:41]

Fljótlega eftir að stríðið í Úkraínu byrjaði forðaði rússneskur fyrrum skólafélagi minn sér út af Whatsapp þar sem við bekkjarfélagarnir spjölluðum um heimsmálin og ýmislegt fleira. Hann fór yfir á Telegram. Ástæðan sem hann gaf okkur var sú að hann treysti sér ekki til að láta skoðanir sínar í ljósi lengur á Whatsapp því hann vissi að rússnesk stjórnvöld fylgdust með því sem þar færi fram, en hann var sjálfur gagnrýninn á þau og stríðsreksturinn.

[Geir Ágústsson, 24.3.2024 kl. 13:56]

Þorsteinn,

Ég trúi því vel. Og samruni WhatsApp við Facebook og deiling upplýsinga þar á milli hefur ekki bætt fyrir þá veikleika sem WhatsApp hrjáðist af fyrir. Sem dæmi má nefna þá lokuðu brasilísk yfirvöld þjónustunni á tímabili og gátu það. Vissulega til að reyna hamla samskiptum eiturlyfjasala, en samt.