Þegar þeir verstu flá þá bestu

Kennarar vilja umtalsverðar launahækkanir. Ekki óeðlileg ósk, en séð í ljósi umgjarðar launasamninga kennarastéttarinnar alveg gjörsamlega óraunhæf.

Kennarar eru bundnir af kjarasamningum stéttarfélags síns (KÍ) við ríkið. Nú veit ég ekki hvort þetta gildir um alla kennara, eða bara alla kennara sem vinna hjá algjörlega ríkisreknum skólum, en almennt gildir þetta um kennara sem starfsstétt.

 Það að láta stéttarfélag sjá um launaviðræður sínar hefur kosti. Stærsti kosturinn er sá að þá þurfa meðlimir stéttarfélagsins ekki að standa í því sjálfir. Þeir bíða og vona og þiggja það sem fæst úr þeim viðræðum. Annar kostur er hópeflið - ef ekki næst ásættanleg niðurstaða þá geta allir farið í (lögvarið) verkfall og meinað öðrum (með lögregluvaldi) að ganga í þeirra störf. Lögvarin þvingun ef svo má segja. Þriðji "kosturinn" felst svo í því að allir í kennarastéttinni þekkja laun allra annarra í henni - enginn þarf að spá og spekúlera í því að einhver hafi það betra en maður sjálfur. Þar með er slökkt á öfundargeninu sem er mjög virkt í svo mörgum.

Ókostir þess að framselja launaviðræðuvald sitt til utanaðkomandi aðila eru hins vegar líka til staðar. Þeir ókostir koma best fram hjá þeim sem eru góðir í sínu starfi og eftirsóttir af sínum skjólstæðingum. Góður kennari getur ekki labbað inn á skrifstofu skólameistara og hótað uppsögn ef kjörin eru algjörlega úr takt við bæði framlegð og ánægju skjólstæðinganna (nemenda, samkennara, foreldra, skólameistara). Sá góði þarf að sætta sig við meðaltalið - hann þarf að sætta sig við að fá jafnhá laun og þeir verstu og meðalgóðu og gera það í nafni hópsins.

E.t.v. væri sniðugt að hugleiða upplausn samningaviðræðna ríkisins og sérstaks stéttarfélags kennara og byrja að greiða skólum fjármagn sem svarar til áætlaðs kostnaðar við menntun nemenda (miðað við einhverjar lágmarkskröfur), og leyfa skólameisturunum sjálfum að ákveða fyrirkomulag launaviðræðna. Þetta fyrirkomulag gæti kallast ávísanakerfi eða eitthvað annað, en væri tvímælalaust leið að því marki að borga þeim lélegu léleg laun og þeim góðu góð laun og þeim meðalgóðu næg laun til að halda þeim ánægðum. Þannig fyrirkomulag virkar ljómandi vel á hinum frjálsa markaði. Kannski það gæti líka virkað líka á hinum ófrjálsa markaði.

Best væri auðvitað að einkavæða skólakerfið, afnema skattheimtu sem nemur kostnaði við það, leyfa frjálsum félagasamtökum að styðja við þá sem þurfa á aðstoð að halda við greiðslu skólagjalda, og á þann hátt aðskilja ríki frá menntun (rétt eins og ríkið ætti að aðskiljast frá trúmálum). Pólitískt raunsæi kemur samt í veg fyrir slíkar áætlunargerðir. Millivegurinn er þá að aðskilja ríkið frá rekstri skóla en halda áfram að mjólka skattgreiðendur fyrir menntun nemenda. Auðveldur millivegur satt að segja. Það sem vantar er pólitískt pennastrik. That's it!

Kennarar telja að laun eigi að hækka um 24-46%

Athugasemdir

[Gísli Baldvinsson (IP-tala skráð) 9.4.2008 kl. 23:44]

Reyndu að kynna þér það að a.m.k. Kennarasambandið eru regnhlífarsamtök og eru ekki með neinn samningsrétt. Það eru leik- og grunnskólakennarar t.d. en þeir semja við sveitarfélög en ekki ríkið. Muna, lesa heima.

[Geir Ágústsson, 10.4.2008 kl. 11:03]

Hver er að þá sem ákvað hvaða laun ég vildi þegar ég kenndi sem hlutastarf í framhaldsskóla í einn vetur? Ég var a.m.k. ekki spurður hvað ég gæti hugsað mér að fá í laun.

Gott og vel, KÍ eru regnhlífasamtök, en framhaldsskólakennarar eru ekki eins lausir og liðugir og þú ýjar að með frekar yfirlætislegri athugasemd þinni. Hverjir hafa lögþvingað og framselt vald til að semja fyrir hönd framhaldsskólakennara ríkisskólanna?