Vísindamenn í styrkjaleit?

Tíðni fellibylja er klassískt dæmi um tölfræðileikfimi sem er notuð til að komast í veski fólks í gegnum ríkisvaldið og skattgreiðslur (eða hefur einhver heyrt um frjáls framlög til "rannsókna" á gróðurhúsaáhrifunum?). Morgunblaðið gleypir að sjálfsögðu við slíkri tölfræði enda liggur blaðinu mikið á að hækka kostnað sinn og lesenda sinna vegna orkunotkunar og gera þar með huggulega stemmingu pappírsdagblaða að fjarlægri minningu.

Hvernig mælist tíðni fellbylja? Á að skoða eitt afmarkað svæði eða þarf að skoða stærra svæði - jafnvel heilu veðursvæðin (skilgreind á einhvern ákveðinn hátt en ekki annan)? Á kannski að skoða einstaka lönd? Á að telja fellibyli í öllum heiminum eða staðbundið? Á að teikna tíðni fellibylgja upp á móti sjávarhita? Á daginn eða nóttunni? Hvað með sólstyrk og skýjafar? Hafa hafstraumar áhrif? Eða staðbundnir vindar? Er um að ræða sveiflu í fjölda sem spannar ár, áratugi eða jafnvel aldir og árþúsund?

Svona spurningum og allri óvissu er auðvelt að sópa undir teppið þegar stutt fréttatilkynning er skrifuð fyrir Morgunblaðið, sem sýður svo enn styttri frétt upp úr henni. Eftir stendur að samband "gróðurhúsaáhrifa" og fjölda fellibylja er jafnauðvelt að sanna og er afsanna, t.d. með einfaldri túlkunarleikfimi.

Í verkfræði var mér kennt að til að túlka gögn rétt þurfi að hafa gagnasafn sem er nægilega stórt og nær yfir nægilega langt tímabil svo suðið megi sía úr því og þannig sjá hina raunverulegu leitni í því. Í loftslagsfræðum snýst málið greinilega um að einblína á suðið, láta langtímahegðun eiga sig og nefna eins lítið af forsendum og óvissuþáttum og hægt er.

Fellibylir tíðari en áður

Athugasemdir

[Grétar Amazeen (IP-tala skráð) 30.7.2007 kl. 14:54]

Það er rétt, Philosophical Transactions of the Royal Society in London gera örugglega mun minni kröfur um tölfræðkunnáttu en kennarar í verkfræðideildinni.

[Lára (IP-tala skráð) 30.7.2007 kl. 15:22]

Ég er ekki mjög fróð um þau tæki og tól sem notuð eru til þess að mæla og skrá tíðni fellibyljanna, en mig grunar að þau séu mun nákvæmari nú en fyrir 107 árum síðan og hvað segir það okkur? Jú, kannski að það séu einfaldlega fleiri fellibylir nú en áður af því að þeir fundust ekki áður. En hvað veit ég?... líklega taka þeir eitthvað tillit til þess þegar þeir spá og gefa út þessar yfirlýsingar.

Fólk þarf að lesa á milli línanna í öllum blöðum sem það les og vera gagnrýnið á fréttirnar... líka í sjónvarpinu. Fréttamenn eru mannlegir og nenna ekki alltaf að vinna vinnuna sína. 

[Geir Ágústsson, 30.7.2007 kl. 18:47]

Lára,

þínu innleggi er fyrirfram vísað frá í greininni sem ég vísa í en þú last ekki:

"Long-term statistics on hurricanes are quite good, so we can have some confidence in the trends we see in hurricane counts. There are two reasons for this: (1) hurricanes are big, powerful storms and very hard to miss; (2) they are well-defined."

Grétar,

Verkfræðideildin var miskunnarlaus í skotárásum sínum á léleg gögn. 

[Gunnar Th. Gunnarsson, 31.7.2007 kl. 11:04]

Góður pistill Geir.

Það eru svo margar fullyrðingar komnar fram um ástæður hnattrænnar hlýnunnar sem síðar hefur komið í ljós að eru ekki sannlekanum samkvæmar. T.d. var fullurt fyrir ekki svo löngu siðan að hraði hlýnunarinnar væri meiri nú en áður, sem er rangt. Að magn koltvísýrings í lofthjúpnum hafi aldrei verið meira en nú, sem er einnig rangt. Að aldrei hafi verið hlýrra, rangt.

Þegar ég sé ítrekað röngum fullyrðingum haldið fram, þá veltir maður óhjákvæmilega fyrir sér hvað það er sem knýr vísindasamfélagið áfram. Nákvæmlega þetta sem þú bendir á í pistlinum að mínum dómi. Þegar vísindamönnum tekst að dramatisera ástandið, þá verða pólitíkusar fyrir þrýstingi almennings um að ríkisvaldið auki fjármagn í rannsóknir, s.s. á fölskum forsendum.