Sá sem öskrar hæst

„En öllu frelsi fylg­ir ábyrgð og það er eðli­legt að við spyrj­um okk­ur einnig hvenær frelsi eins til að tjá skoðanir sín­ar í formi mót­mæla geng­ur á tján­ing­ar­frelsi ann­ars,“ skrif­ar rektor Háskóla Íslands.

Með öðrum orðum: Ef einhver vill tjá sig en einhver hrópar hærra þá fær sá sem hrópar hærra sínum vilja framkvæmt og þaggar niður í þeim sem talar lægra.

Rektor vill meina að fyrirlestur, sem er haldinn í sal og fyrir framan fólk sem lagði leið sína á staðinn og vill hlusta, megi víkja ef einhver sem vill ekki hlusta á hann mætir samt og byrjar að góla og garga.

Ekki mótmæla með mótrökum í skipulögðum rökræðum eða með öðrum fyrirlestri eða blaðagrein. Nei, mótmæla með því að mæta líkamlega á staðinn og eyðileggja viðburðinn.

Málfrelsið er annaðhvort til staðar eða ekki. Ef hópur nýnasista ákveður að hittast í borðstofu eins þeirra og ræða kosti og galla ýmissa kynþátta þá er slíkt varið í umhverfi málfrelsis. Sömuleiðis ef grænmetisætur vilja kalla kjötætur morðingja. 

Ef málfrelsið er bara til þess fallið að verja vinsælar og óumdeildar skoðanir þá er það með öllu verðlaust. Þá er alveg eins hægt að tala um málfrelsi í Norður-Kóreu, Úkraínu og Rússlandi, eða Íran og Kína. 

Í Bretlandi er málfrelsið farið nema fyrir þá sem hafa góðan aðgang að fjölmiðlum, svo dæmi sé tekið. Núna virðist það hafa yfirgefið Háskóla Íslands. 

Málfrelsi til að hrópa aðra niður eða þagga niður í þeim er verðlaust. Aldalöng barátta forvera okkar að engu orðin. Stjórnarskrá orðin að ígildi klósettpappírs: Fallegt munstur en atað í saur.

Kannski bara gott að vita svo enginn blekki sjálfan sig.

Rektor skrifar um atvikið 6. ágúst

Athugasemdir

[Ragnhildur Kolka, 29.8.2025 kl. 09:12]

Það tók rektor þrjár vikur að komast að þessari niðurstöðu. Ekki beint skarpasti hnífurinn í skúffunni sem fræðasamfélagið kom sér saman um að setja á toppinn en svo sem í takt við stöðu menntamála í heild sinni. 

[Ingólfur Sigurðsson, 29.8.2025 kl. 19:48]

Það væri hægt að draga þá augljósu ályktun af þessu að vestræn gildi hafi yfirgefið Vesturlönd þegar wók sigraði. Nei, ályktunin má vera djarftækari.

Ályktun mín er þessi: Lýðræði er ekki til. Það er ímyndun og verður aldrei til. Stjórnarhættir sem eru óvinsælir koma aftur því þeir virka betur.

Lýðræðið er flókið kerfi margra hræsara og lygara, blekkingameistara. Þegar einn fær völd eru hlutir oft gegnsærri.

Til að lýðræði virkir þarf lýðurinn að vera þroskaður. Það verður hann aldrei á svona hnetti, helvíti.

[Grímur Kjartansson, 30.8.2025 kl. 01:07]

Það má líka mæta á staðinn og öskra hærra en hljómsveitin

BBC Proms performance interrupted by pro-Palestinian protesters