Rafmagnsbílakvíðinn

Margir hafa verið lokkaðir til að kaupa rafmagnsbíla af einu eða öðru tagi. Sem betur fer hafa Íslendingar ekki stokkið algjörlega blindandi á þann vagn og látið sér duga svokallaða tvinnbíla, sem að einhverju leyti keyra á áreiðanlegu eldsneyti, en þrýstingurinn er mikill og sá að rafmagnsbílar byrji að taka meira pláss á götunum.

Þessu hafa hingað til fylgt einhverjir kostir fyrir þá sem hafa efni á þessum rándýru tækjum. Skattar hafa verið færðir frá kaupendum rafmagnsbíla og á aðra. Vegna eldsneytisskatta hefur rafmagnið verið látið líta út eins og hagkvæm orka. Raforkuskorturinn hefur í bili ekki komið að fullu fram í snarhækkandi verðlagi á raforku, fyrir utan að það er hægt að hlaða á nóttunni þegar rafmagnsverð er öllu skárra.

En þetta fer allt að breytast.

Rafmagnsbílakvíðinn fer að breiða úr sér og ná yfir fleira en óttann við rafmagnsleysi þegar langt er í næstu hleðslustöð, gefið að hún virki og sé ekki í umsátursástandi.

Það fer að renna upp fyrir yfirvöldum að rafmagnsbílar eru frekar þung tæki sem slíta vegum í hlutfalli við það. Eigendur annars konar ökutækja og léttari láta væntanlega ekki yfir sig ganga að eilífu að niðurgreiða gatnagerð fyrir eigendur rafmagnsbíla, sem sleppa við eldsneytiskattanna sem að nafninu til eiga að renna í viðhald vega. Þetta mun þýða hærri þungaskatta á rafmagnsbílana.

Vegna margfaldrar þyngdar á við önnur ökutæki fara eigendur bílastæðahúsa líka að hugsa sinn gang. Ef rafmagnsbílar byrja að fylla stæðin í slíkum húsum í einhverjum raunverulegum mæli er hætta á að allir burðarþolsútreikningar að baki bílastæðahúsanna verði verðlaus pappír. Bílastæðahúsin þurfa þá að takmarka fjölda rafmagnsbíla eða leggja í dýrar fjárfestingar og færa út í verðlagið fyrir bílastæðin sem rafmagnsbílar leggja undir sig.

En svo er það mögulega stærsta ástæða kvíða fyrir eigendur rafmagnsbíla: Tryggingar. Í Bretlandi eru tryggingafélögin byrjuð að margfalda iðgjöldin fyrir tryggingar á rafmagnsbílum nema þau hafni því einfaldlega með öllu að tryggja slík tæki. Hvers vegna? Ekki búast við svari. Í frétt The Guardian er boðið upp á þá hlægilegu útskýringu að rafmagnsbílar séu svo nýtt fyrirbæri að tryggingafélög hreinlega kunni ekki að verðleggja tryggingar á þeim. Á sama tíma vita allir af hverju tryggingafélögin eru hérna að breyta um stefnu, á róttækan hátt: Rafmagnsbílar eru óáreiðanlegir, rándýrir í viðgerð og taka jafnvel upp á því að kveikja í sjálfum sér.

Ég gæti að vísu trúað íslenskum tryggingafélögum til að velta kostnaði vegna rafmagnsbíla yfir á aðra skjólstæðinga sína til að hætta ekki á reiði þeirra sem vilja ráða öllu, en það kemur í ljós.

Það eru því margar ástæður fyrir eigendur rafmagnsbíla til að fyllast kvíða. Vissulega njóta þeir í dag þess að hafa geta keypt græjurnar á vægari skattheimtu en almennt gildir, en senn líður að því að endurnýja og þá fæst lítið umfram hrakvirði fyrir græjurnar, tryggingafélögin eru hlaupin í burtu og vegaskattarnir orðnir sligandi.

Annars hef ég ekkert nema gott að segja um rafmagnsbíla. Þeir eru hljóðlátir og henta sennilega ágætlega fyrir sendla og sendibíla sem keyra um í miðborgum og þurfa góða hröðun og gefa ekki frá sér neinar sótagnir. Þetta eru líka þægileg tæki, án gíra og full af skjám með upplýsingum. Svo gangi þeim bara vel sem eru að þróa þessi tæki!

Athugasemdir

[Ásgrímur Hartmannsson, 1.10.2023 kl. 20:39]

Vandamálið með rafmagnsbílana eru ekki rafmagnsbílarnir, heldur ríkið.

Eins og alltaf.

Þetta væri ekkert vesen ef ríkið sé sér fært að láta þetta í friði.

[Vagn (IP-tala skráð) 2.10.2023 kl. 01:50]

Og innan 15 ára verða bensínstöðvar svo fáar að til að fara hringinn þarf að fylla skottið af bensínbrúsum. Af bensíni sem kostar margfalt meira en í dag. Bensín kemur bara til með að hækka, tvöfaldast jafnvel á hverjum 5 árum héðan í frá, og bensínstöðum að fækka. Það er þróun sem er fyrirsjáanleg og verður þó rafmagnsbílar hverfi allir sem einn í nótt.

Hleðslustöðvum fyrir rafmagnsbíla fjölgar hinsvegar stöðugt því þeir hverfa ekki í nótt og eru eina raunhæfa svarið við minnkandi framboði olíu og hærri kostnaði við leit og vinnslu. Drægnin eykst á hverju ári og nú fást rafmagnsbílar sem komast lengra á fullri hleðslu en sambærilegir bensínbílar á tankfylli. Sennilega er ekki langt í að rafmagnsbíll komist hringinn án þess að þurfa að stoppa til að hlaða. Í dag er þróunin í rafbílum á sama hraða og þróunin í tölvuheiminum. Eftir nokkur ár munum við sennilega hlæja að bílum nútímans eins og við hlæjum að fyrstu sex kílóa farsímunum, Nintendo GameBoy eða Nokia 3310.

Á fyrstu áratugum bílsins voru margir andvígir bílum. Bílar voru háværir, hættulegir, lyktuðu illa og kostuðu mikið. Þróunin varð samt ekki umflúin, eins og svo oft bæði fyrir og eftir. Ætíð má finna einhverja sem eru andvígir því sem nýtt er. Bílar og flugvélar, sparperur og spjaldtölvur, sjónvarpið og gemsar hafa fengið sína skammta af fordæmingu og munkar hafa líklega bölvað prentvélum jafn hraustlega og bændur símanum.

[Geir Ágústsson, 2.10.2023 kl. 12:31]

Ásgrímur,

Já, það virðist vera staðan. Eins og þú sérð á athugasemd Vagns þá telja menn að ofurskattar séu það sama og framboðsskortur (því bæði hækkar verðlag), að niðurgreiddar hleðslustöðvar geri veðmálið á rafmagnsbílana öruggt (af hverju ekki vetnisbílar? Metanólbílar? Kjarnorkubílar? osfrv.), og svona mætti lengi telja.

Takmarkið er jú líka að taka bílinn af venjulega launamanninum, svona innst inni.

[magnús marísson (IP-tala skráð) 2.10.2023 kl. 17:26]

'Island hefur þá sérstöðu að vinna raforku með litlum mengunaráhrifum

miðað við mörg önnur lönd.Mótvægið er að innviði skortir og ofuráhersla

hefur verið lögð á mikla drægni sem þýðir allt of þungar rahlöður og

þungir bílar.Kostnaðurinn og áhrifin af þessu heljarstökki í orkuskiftunum

er ekki kominn fram en það skírist á næstunni.