Kúgun kvenna

Á einum stađ stendur, sem kynning á frćgri bók:

Á tíma ţar sem konur höfđu ekki kosningarétt, tilheyrđu eiginmanni sínum gagnvart lagabókstafnum og allar eignir ţeirra og fé var í umsjá hans, gefur John Stuart Mill út hiđ nauđsynlega tímamótaverk Kúgun kvenna.

Mill fćrir rök fyrir lagalegu og félagslegu jafnrétti milli karla og kvenna. Og ađ hinn lagalegi mismunur kynjanna; ţeim misrétti sem kvennfólk stendur frammi fyrir, sé hin mesta hindrun fyrir framförum mannkynsins.

Á ţeim tíma er bókin kom út, áriđ 1869, ögrađi hún hinum hefđbundnu félagslegu viđmiđum og hlutverkum kynjanna svo um munađi og hrykti í ţeim stođum svo eftir varđ tekiđ um gjörvalla Evrópu.

Ţetta er góđ bók og rökföst. Hún hafđi mikil áhrif. Mögulega hrinti hún af stađ byltingu sem fćrđi konum ađ lokum jafnan lagalegan sess á viđ karlmenn, á Vesturlöndum ađ minnsta kosti.

Núna ţarf ađ skrifa ađra bók um nýja tegund á kúgun kvenna: Kúgun á draumum ţeirra, vonum og vćntingum. Sú kúgun felst í ţví ađ stilla konum upp fyrir framan eđa viđ hliđ karlmanns og segja ţeim ađ keppa í hrađa og styrk. 

Gegn ţessari kúgun berjast í raun ekki margir. Mögulega bara sárafáir. Ţađ gladdi ţví hjarta mitt ađ lesa um baráttu fjögurra ungra frjálsíţróttakvenna sem horfa nú á eftir öllum titlum og sigrum í hendur tveggja karlmanna sem fá ađ hlaupa viđ hliđina á ţeim, ţvert á vilja ţeirra.

Stjarna Mitchell reis hratt á fyrstu dögum sínum ţegar hún keppti í brautinni. En vonir hennar um ađ ná ríkismeistaratitli mćttu óvćntum og nćstum ómögulegum vegtálma ţegar hún neyddist til ađ keppa á móti karlkyns hlaupara sem á endanum batt endi á annars góđa möguleika hennar á ađ vinna ríkismótiđ.

**********

Mitchell was a fast riser in her early days competing in track. But her hopes of capturing a state championship hit an unexpected and almost impossible-to-imagine roadblock when she was forced to compete against a male runner who ultimately derailed her otherwise promising chances of winning the statewide tournament.

Skiljanlega eru vonbrigđin mikil. Ţetta er fáránlegt.

Í öllum íţróttum er keppt í aldursflokkum upp ađ ákveđnu marki. Í mörgum er keppt í ţyngdarflokkum. Kynjaskipting íţróttanna er ekki eitthvađ hugarfóstur fordómafullra ţverhausa. Hún er einfaldlega nauđsynleg svo allir geti veriđ međ og keppt á grundvelli hćfileika og ţjálfunar. Auđvitađ eru ekki allir karlmenn eins og allir kvenmenn eins - sumir eru hćrri en ađrir eđa međ stćrri bein, lengri hendur og sterkari hásinar - en menn hafa reynt ađ búa til ramma ţar sem konur og karlar geta ađ minnsta kosti reynt ađ sigra á ţví sem nćst jafnréttisgrundvelli.

Núna á ađ taka ţetta af konum, međ kúgun. Kúgun kvenna er í bođi okkar, nútímalegu og upplýstu og umburđarlyndu og víđsýnu og vel menntuđu fólki sem telur sig vera ađ berjast fyrir betri heimi en er í raun ađ berjast fyrir myrkri tálsýn fámennrar klíku fólks sem hatar ţađ sem er kvenkyns, margt hvert klćtt eins og kvenmenn til ađ hylja typpi og pung.

Ekki er hćgt ađ reikna međ fjölmiđlum til ađ fjalla um ţetta. Ţeir eru trođfullir af frođu um skilnađ frćga fólksins, nýjustu uppskriftina á steinbít og stjörnuspánni fyrir nćsta mánuđ eđa viku eđa dag eđa hvernig ţađ nú er. Ekki er hćgt ađ reikna međ stjórnmálamönnum. Ţeir eru of uppteknir ađ kaupa atkvćđi fyrir peningana ţína og vanrćkja í leiđinni allar skyldur sínar viđ almenning og kjósendur. Ekki búast viđ ţví ađ góđa fólkiđ taki upp hanskann fyrir kúgađar konur - ţađ er of upptekiđ af ţví ađ fylgjast međ nýjustu samsćriskenningum og falsfréttum yfirvalda og fjölmiđla á bandi ţeirra til ađ taka eftir.

En vonandi eiga konur sér einhverja talsmenn. Kannski John Stuart Mill ţurfi ađ stíga um stundarsakir úr gröfinni og uppfćra bók sína međ rökum gegn hinni nýju kúgun kvenna. Nema hann komist ekki upp ţví hann er búinn ađ bylta sér í henni af hneykslun.


« Síđasta fćrsla | Nćsta fćrsla »

Bćta viđ athugasemd

Ekki er lengur hćgt ađ skrifa athugasemdir viđ fćrsluna, ţar sem tímamörk á athugasemdir eru liđin.

Innskráning

Ath. Vinsamlegast kveikiđ á Javascript til ađ hefja innskráningu.

Hafđu samband